سوالات درس بیست و یکم زبان فارسی سوم تجربی - ریاضی

ردیف	شرح سؤالات درس بیست و یکم زبان فارسی 3 عمومی	بارم
1	به پرسش های زیر با صحیح یا غلط پاسخ دهید . الف ) وقتی خطاب به دوستمان می گوییم :« راستی فردا کلاس ادبیات دیرتر شروع می شود .» هدفمان ایجاد حس همزبانی است .   ص             غ ب ) وقتی خطاب به دوستمان می گوییم : « سلام ! چطوری؟ می بینی هوا چه سرد شده امروز. »هدفمان ایجاد حس همزبانی است .   ص             غ	25/0   25/0
2	وقتی در گوشه ای می نشینیم و آهسته و آرام درباره ی خود سخن می گوییم ‌، از کدام نقش زبان استفاده کرده ایم ؟	25/0
3	منظور از « حدیث نفس » در زبان چیست ؟	5/0
4	عبارت زیر را کامل نمایید . هدف از هر ارتباط زبانی می تواند ................. باشد یا ایجاد حس ..................... در میان افراد یک جامعه انسانی .	5/0
5	کدام یک از نقش های زبان کارکرد بیشتری دارد ؟ چرا ؟	75/0
6	چرا زبان شناسان معتقدند که زبان می تواند تکیه گاه اندیشه باشد ؟	5/0
7	هدف از هر ارتباط زبانی چیست ؟	5/0
8	در دو جمله ی زیر هدف از ایجاد ارتباط چیست ؟ الف ) راستی، فردا کلاس ادبیات دیرتر شروع می شود . ب ) سلام ! چطوری؟ می بینی هوا چه سرد شده امروز.	25/0 25/0
9	کدام نقش زبان باعث می شود که انسان مفاهیم عام و انتزاعی را دریابد ؟	25/0
10	در کدام یک از نقش های زبان ما از اصول و قواعدی کمک می گیریم که جزو نظام زبان نیستند ؟	25/0
11	با استفاده از کدام نقش زبان می گوییم که جمله ی « غذا انسان می خورد .» ‌صحیح نیست ؟	25/0
12	یک جمله بنویسید که هدف آن ایجاد حس همدلی و همزبانی باشد .	25/0
13	در هر یک از جملات زیر کدام یک از نقش های زبان را به کار گرفته ایم ؟ الف ) هنگامی که با تأمل حکم می کنیم که « حیوان رشد می کند . »  ب ) زمانی که به خود می گوییم باید در امتحانات مؤفق شوم .	25/0 25/0
14	چرا بیت زیر را شعر منظوم می نامیم ؟  هر مرغ کز سر شاخ سخن بجَست                     بازش به طره ی تو به مضراب می زدم .	5/0
15	رسیدن به حکم علمی « زمین به دور خورشید می گردد .» به کدام نقش زبان مربوط می شود ؟	5/0
16	کدام یک از نقش های زبان در نمونه های زیر دیده می شود ؟ 1- به نام خداوند جان و خرد          کزین برتر اندیشه برنگذرد . 2- راستی، فردا کلاس ادبیات دیرتر شروع می شود . 3- در خلوت و به آرامی با خود سخن گفتن . 4- می تراود مهتاب  /  می درخشد مهتاب  /  نیست یکدم شکند خواب به چشم کس و لیک   /    غم این خفته ی چند   /    خواب در چشم ترم می شکند . 5- آزمون سراسری دانشگاه در تیر ماه برگزار می شود . 6- فلک به دست مردم نادان دهد زمام مراد               /       تو اهل دانش و فضلی همین گناهت بس . 7- انسان حیوان ناطق است . 8- من که از آتش دل چون خم می در جوشم                 /        مهر بر لب  زده خون می خورم و خاموشم . 9- باغبان گر پنج روزی صحبت گل بایدش                        /       بر جفای خارهجران صبر بلبل بایدش . 10- آن سیل که دوش تا کمر بود                            /      امشب بگذشت خواهد از دوش .

21

سوالات درس نوزدهم زبان فارسی سوم تجربی - ریاضی

مرجع شناسي

رديف	متن سؤالات درس 19  زبان فارسی 3 عمومی	بارم
1	دو منبع از منابع ديداري و شنيداري را نام ببريد .	5/0
2	منابع  نوشتاري به دو دسته تقسيم ميشوند ، آن ها را نام ببريد و براي هر دسته دو مثال بزنيد .	5/1
3	منابع كلي تحقيق را نام ببريد .	5/0
4	از دو فهرست معتبر فارسي زير كدام يك الفبايي و كدام يك به صورت موضوعي تنظيم شده  است ؟  الف) فهرست مقالات  اثر ايرج افشار             ب)‌فهرست كتاب هاي چاپي اثر خان بابا  مشار	5/0
5	دو دايرة المعارف به زبان فارسي نام ببريد .	5/0
6	لوح فشرده ( ديسكت ) جزء كدام منابع تحقيق است ؟	25/0
7	كتاب (( الفهرست ابن نديم )) جزء كدام نوع كتاب هاست؟	5/0
8	دايرة المعارف فارسي به سرپرستي چه كسي و در چند مجلد چاپ شد ؟	5/0
9	يك دايرة المعارف مشهور نام ببريد .	25/0
10	دايرة المعارف بزرگ اسلامي شامل چه مطالبي است ؟	5/0
11	منابع فرعي چه منابعي هستند ؟ دو مثال بزنيد .	1
12	به مجموعه اي كه شامل اطلاعاتي در زمينه ي همه ي رشته هاي  دانش بشري  يا رشته اي معين باشد ، اصطلاحاً چه مي گويند ؟	25/0
13	به شرح زندگاني افراد اصطلاحاً چه مي گويند ؟	25/0
14	به چه وسيله مي توان با همه ي مراكز اطلاعاتي مهم دنيا ارتباط برقرار كرد ؟	25/0
15	نمايه چيست ؟	75/0
16	کتاب « احصاءِ العلوم » فارابی جزءِ کدام یک از انواع کتاب های مرجع است ؟ (خرداد 83 شهر تهران)	25/0

 

سوالات درس شانزدهم زبان فارسی سوم تجربی - ریاضی

طنز پردازي

رديف	متن سؤالات درس 16 زبان فارسی 3 عمومی	بارم
1	اساس تمام شيوه هاي ساخت طنز بر چه چيزي استوار است؟  ( خرداد 82 عمومی گلستان )	5/0
2	در طنز، نويسنده چگونه حقايق را در ذهن خواننده برجسته مي كند ؟  ( دی 84  عمومی )	5/0
3	از چه راه هايي مي توان يك نوشته را به صورت طنز بيان كرد ؟	1
4	به طرز بيان نوشته ي زير اصطلاحاً چه مي گويند ؟       ((ظريفي مرغي بريان در خانه ي بخيلي ديد كه سه روز پي در پي بود و نمي خورد . گفت : عمر اين مرغ بعد از مرگ درازتر از عمر اوست پيش از مرگ .))	5/0
5	دو ضرب المثل فارسی بنويسيد كه بياني طنزآميز داشته باشد .( خرداد 83 عمومی گلستان )	5/0
6	مولوي در دو بيت زير از چه كساني انتقاد مي كند ؟  ( شهریور 82 عمومی گلستان ) آن يكي پرسيد اشتر را كه هي!                از كجا مي آيي؟ اي فرخنده پي گفت : از حمام گرم كوي تو                 گفت : خود پيداست از زانوي تو	5/0
7	در نمونه هاي زير نويسندگان از چه راه هايي براي طنز پردازي استفاده كرده اند؟       ديدم - چشم بد دور – آقا واترقيده اند . قدش درازتر و دك و پوزش كريه تر شده است و گردنش مثل گردن همان غاز مادر مرده است .       حيف عمر  گل آقايي كه صرف تعليم اين زبان بسته ( شاغلام ) كرديم . تلميذ بي ارادت كه شيخ اجل مي فرمايد عاشق بي زر است ، يكيش همان شاغلام ماست زمين شوره ي ذهن و مشاعرش سنبل بر نمي آورد و ما بي خود و بي جهت تخم عمل و امل در آن ضايع گردانيديم .	5/0     5/0
8	چه زماني نويسنده از زبان طنز استفاده مي كند ؟	0.5
9	جمالزاده در داستان « كباب غاز » از كدام شيوه ي طنز بهره برده است ؟	0.5
10	خنده ي حاصل از طنز چگونه است ؟	0.5
11	دو شیوه ی ساخت طنز را بنویسید . ( خرداد 87 عمومی )	5/0
12	الف ) به چه دلیل جمله ی زیر در طنزآمیز یک کردن نوشته مؤثّر است ؟       « شتر در خواب بیند پنبه دانه »  ب ) این جمله مصداق چه کسانی است ؟  ( خرداد 86 عمومی )	75/0
13	شیوه ی ساخت طنز بر چه اساسی است ؟ ( خرداد 84 عمومی )	5/0
14	در ضرب المثل « دهنه ی جیبش را تار عنکبوت گرفته . » زبان طنز به انتقاد از چه کسانی می پردازد ؟ ( خرداد 85 عمومی )	5/0
15	نویسندگان از شیوه های مختلفی برای ساخت طنز استفاده می کنند که اساس همه ی آن ها ..................... است . ( خرداد 85 عمومی )	5/0
16	در نمونه هاي زير نويسندگان از چه شیوه اي براي طنز پردازي استفاده كرده اند؟      « خر را كه به عروسي مي برند براي خوشي نيست ، براي آبكشي است . »      « ظريفي مرغي بريان در خانه ي بخيلي ديد كه سه روز پي در پي بود و [ آن را ] نمي خورد . گفت : عمر اين مرغ بعد از مرگ درازتر از عمر اوست پيش ازمرگ. »	5/0
17	در نمونه ي زير نويسنده از چه راهي براي طنز پردازي استفاده كرده است؟      يكي نان نداشت بخورد ، پياز مي خورد اشتهايش باز شود. ( خرداد 82 عمومی گلستان )	5/0

 

سوالات درس های 13 و 15 زبان فارسی 3 تجربی ریاضی

گروه اسمي [ شاخص ، وابسته هاي وابسته ، متمم اسم ، نقش هاي تبعي و انواع حذف ]

رديف	متن سؤالات درس زبان فارسی 3 تجربی - ریاضی	بارم
2	شاخص را در جمله ي زير نشان دهيد .  علّامه ي بزرگ ، استاد علي اكبر دهخدا ، لغت نامه ي فارسي را تدوين كرد.	25/0
3	نقش كلمات مشخص شده را بنويسيد.  الف)‌تا از دل و جان نكوشيم به آزادگي نخواهيم رسيد .   ب) ابو علي سينا ، شيخ الرئيس ، در همدان در گذشت.            ج) به شما مي گويم به شما .	75/0
4	هسته و نوع وابسته ها را در گروه هاي اسمي زير مشخص كنيد و نمودار  پيكاني هر گروه اسمي را رسم نماييد.        رنگ سبز يشمي             رنگ تند قرمز             اين چند روز هفته                      پنج قطعه مرغ  پنجمين سال تأسيس      * بلند ترين كوه هاي جهان       * شهري نسبتاً بزرگ          * اين راه دراز   *رنگ سبز روشن            حياط خانه ي مادر بزرگ           ديوار باغ همسايه            اين درِ باز           كتاب علوم من        هواي نسبتاً معتدل        كارخانه ي توليد كاغذ            كتاب خوب علي
5	واژه ي ( عمو ) در كدام جمله  شاخص و در كدام يك هسته است ؟  الف) عمو پرويز دوست داشتني است .               ب) محمّد عموي حسين است .	5/0
6	اگر كلمات داخل كمانك حذف شوند ،‌چه نوع حذفي صورت گرفته است ؟ الف ) ( هوا )‌سرد است .              ب ) چه بهتر (‌شد ) كه شما را آن جا نديدم .	5/0
7	در جملات زير متمّم اسم را بيابيد.  الف)‌نفرت از بيگانگان در دل هر انسان آزاده اي نهفته است .  ب‌) صرفه جويي در وقت ما را زودتر به مقصد مي رساند.	5/0
8	با توجه به جمله ي(ما ،دانش آموزان سال سوم ،تقاضا مي كنيم …)چرا حذف نهاد(ما) غير ممكن است ؟	5/0
9	واژه ي (دكتر ) را طوري به كار ببريد كه در يك جمله شاخص و در جمله ي ديگر هسته ي گروه اسمي باشد .	1
10	يك جمله مثال بزنيد كه واژه ي ( ارغواني)‌در آن صفتِ صفت باشد.	5/0
11	درعبارت (دوستم كتاب جغرافي جهان را به من داد. ) مضاف اليهِ مضاف اليه را نشان دهيد .	25/0
12	براي واژه ي ( يخچال ) يك مميّز و يك صفت شمارشي بنويسيد.	5/0
13	در عبارات زير كدام بخش جمله و به چه قرينه اي حذف شده است ؟     (( بعد از ظهري بود و هوا گرم و بچه ها سرشان گرم بود. ))    (( او به خانه آمد و برگشت .))     ((هر چه ارزانتر ، بهتر .))	5/0 5/0 5/0
14	نام وابسته ي پيشين و نقش هاي تبعي را در عبارت زير بنويسيد .    آقا مراد ، همسايه ي مادر بزرگ ،هياهو و فرياد مردم را شنيد و به كوچه آمد .	75/0
15	با توجه به جمله ي (( استاد فرزاد، همكار پدرم ، يك جلد كتاب تاريخ به من هديه كرد .))  الف) شاخص و مميّز را تعيين كنيد.          ب) ( همكار پدرم ) كدام نقش تبعي را نشان مي دهد ؟	5/0
16	در عبارات زير بدل و معطوف كدام است؟ آثار و نوشته هاي سعدي ، غزل سراي توانا ، از ارزشمندترين آثار فارسي است .  محسن ، دوست من،‌از نمايشگاه و فروشگاه ديدن كرد. سعدي، غزل سراي بزرگ ايران ، خالق گلستان و بوستان است . ابوعلي سينا ،‌نويسنده ي دانش نامه ي علايي، با ابوريحان بيروني و ابوسعيدابوالخير معاشرت داشت .	5/0 5/0 5/0 5/0
17	در جملات زير متمّم را يافته و نوع آن را بنويسيد.    مصاحبه با دانش آموزان لذّت بخش بود .   در فصل اوّل كتاب مطالب دستور را خوانديد.	5/0 5/0
18	واژه ي ((سرهنگ )) را به عنوان شاخص به كار ببريد .	25/0
19	براي قيد صفت يك مثال بزنيد .	25/0
20	در جمله ي ((علي ، برادر احمد ، آمد .)) نقش علي و برادر احمد چيست ؟	5/0
21	در جمله هاي زير كلمات داخل كمانك را به عنوان شاخص اضافه نماييد . الف) ‌فرهنگ لغت معين ، از فرهنگ هاي پر محتواي فارسي است .  ( دكتر ) ب)  او به حسن ارادت بسيار دارد . ( دايي )	25/0 25/0
22	واژه ي خاله در كدام جمله شاخص است ؟  الف ) خاله مريم براي او عروسك زيبايي خريد.         ب) خاله ي مريم براي او عروسك زيبايي خريد .	25/0

سوالات درس دوازدهم زبان فارسی 3 تجربی ریاضی

 

 

          

سؤالات درس ( 12 ) زبان فارسی ( 3 ) عمومی : نظام معنایی زبان

ردیف	شرح سؤالات درس 12 : نظام معنایی زبان	نمره
1	یک واژه مثال بزنيد كه در زبان امروز كاربرد ندارد اما در گذشته به كار مي رفته است ؟ (خرداد 81 گلستان )	5/0
2	در دو بيت زير :             ( خرداد 86 )    « محفل ما دگر امروز به بستان مانَد          عيش خلوت به تماشاي گلستان مانَد »    « به خشم رفته ي ما را ، كه مي برد پيغام    بيا ، كه ما سپر انداختيم ، اگر جنگ است . » الف) واژه اي بيابيد كه تجول معنايي يافته است ؟                ب ) كدام واژه با حفظ معناي قديم ، معناي جديد نيز گرفته است ؟	0.25 0.25
3	دربيت زير واژه اي بيابيد كه هم معناي قديم خود را حفظ كرده و هم معناي جديد گرفته باشد.         دريادلان راه سفر در پيش دارند          پا در ركاب راهوار خويش دارند .  ( خرداد 84 )	25/0
4	جاهاي خالي را با كلمات مناسب به گونه اي پر كنيد كه معناي فعل تغيير يابد . ( خرداد 83 گلستان ) الف )............. گرفت .     ب ) ..................گرفت .         ج ) ...................گرفت .	75/0
5	واژه ي [ ماه ] را در دو جمله به كار ببريد كه معناي آن ها با هم متفاوت باشد .(شهریور 82 گلستان )	5/0
6	واژه ي [ نهاجا ] چه معنايي دارد و چگونه ساخته شده است ؟ ( شهریور 82 گلستان + دی و شهریور82 تهران )	5/0
7	دو واژه مثال بیاورید که پس از انتقال به دوره ی دیگر ، کاملاً متروک شده باشد ؟ ( خرداد 83 گلستان )	5/0
8	در عبارت[ فصل ديگري از كتاب را آغاز كردم.] كدام واژه به تشخيص معناي واقعي [ فصل ] كمك مي كند ؟ (  دی 84 )	25/0
9	با توجه به مصراع زير ، واژه ي مشخص شده ، در گذر زمان چه وضعيتي  از لحاظ معني يافته است؟  ( دی 84 )         كمندي به فتراك زين برببست .	5/0
10	در بيت زير كدام واژه كاملا متروك شده است ؟  ( خرداد 82 گلستان )     چو سوفارش آمد به پهناي گوش   ز شاخ گوزنان برآمد خروش	25/0
11	واژه ی « سایه وش » با چه شیوه ای ساخته شده است ؟ ( خرداد 86 )	25/0
12	علامت اختصاری « سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی » را بنویسید . ( خرداد 86 )	25/0
13	واژه ي [ سرد ] را در دو جمله به كار ببريد كه معناي آن ها با هم متفاوت باشد .(شهریور 83 استان تهران )	1
14	چگونه می توان به معنی واژه های ( ماه و مهر ) در عبارت زیر پی برد ؟ ( خرداد 83 تهران )            ماه مهر ، بهار دانش است .	5/0
15	واژه ی « سوفار » در بیت زیر در گذر زمان چه تحولی یافته است ؟ ( خرداد 83 تهران )       چو سوفارش آمد به پهناي گوش         ز شاخ گوزنان برآمد خروش	5/0
16	اگر از واژه ي [ نوش ] واژه ي [ نوشين] را بسازيم ، از كدام روش ساخت واژه هاي جديد استفاده كرده ايم ؟ ( خرداد 81 گلستان )	5/0
17	كدام واژه معناي پيشين را از دست داده و با پذیرفتن معناي جديد به دوران بعد منتقل شده است ؟    ( شهریور 82 گلستان )    خوازه      شوخ      سپر	25/0
18	علامت اختصاري تركيب [ كتابخانه ي ملي ايران ] را با استفاده از سرواژه هاي آن بنويسيد . ( خرداد 84 )	5/0
19	با فعل « گشت » دو جمله به معنای مختلف بنویسید . ( خرداد 85 )	5/0
20	برای هر یک ار واژه های مشخص شده در عبارت زیر ، در گذر زمان ، کدام یک از وضعیت های چهارگانه پیش آمده است ؟ ( خرداد 85 )       به دستور فرمود تا درآید ، در ساعت وارد شد . کیسه ای زر بدو داد و بر او دستار و جُبـّه پوشاند .	75/0
21	روش علایم اختصاری در ساخت واژه های جدید چگونه است ؟ ( دی 80 سراسری )	5/0
22	از میان واژه های  زیر دو واژه ای را که با همان معنای قدیم به حیات خود ادامه می دهند ، مشخص کنید .  ( دی 80 سراسری )     یخچال           گریه            برگستوان           زیبایی	5/0
23	رابطه ی معنایی دو واژه ی « ماه » و « ستاره » کدام است ؟ ( خرداد 87 )  الف ) ترادف           ب ) تضمّن          ج ) تناسب           د ) تضاد	25/0
24	واژه ی مشخص شده در بیت زیر مشمول کدام یک از وضعیت های چهارگانه شده است ؟ ( خرداد 87 )        خورده ست خدا ز روی تعظیم             سوگند به روی هم چو ماهت	25/0
25	هر یک از واژه های « دوستی » و « دوستدار » در بیت زیر با استفاده از چه شیوه ای ساخته شده است ؟ (خرداد 87 ) یاری اندر کس نمی بینم ، یاران را چه شد ؟        دوستی کی آخر آمد ؟ دوستداران را چه شد ؟	5/0
26	واژه های زیر با استفاده از کدام روش واژه سازی ساخته شده است ؟ ( خرداد 82 گلستان )           روپوش                       دردناک	5/0
27	با توجه به عبارت « کودک با دیدن عروسک رعنا لب به خنده گشود . » به سؤالات زیر پاسخ دهید .      الف ) کدام واژه با از دست دادن معنای پیشین و پذیرفتن معنای جدید به دوران بعد منتقل شده است ؟       ب )  واژه ی « خنده »مشمول کدام یک از وضعیت های چهارگانه شده است ؟	25/0 5/0
28	صورت کامل سرواژه « سمت » چیست ؟ ( شهریور 85 )	5/0
29	مشخص نمایید هر یک از واژه های زیر در گذر زمان ، مشمول چه وضعیتی از نظر معنایی شده اند ؟     ( شهریور 85 )         سوگند                برگستوان	5/0
30	بر اساس چه رابطه ای می توان به معنای واژه ی « سیر » در عبارت زیر پی برد ؟ ( شهریور 84 )      سیر را غم گرسنه نیست همچنان که سوار را غم پیاده  .	5/0
31	واژه ی مشخص شده در بیت زیر مشمول کدام یک از وضعیت های چهارگانه شده است ؟ ( شهریور 84 )      کف اندر دهانشان شده خون و خاک          همه گبر و برگستوان چاک چاک	5/0
32	عبارت « چه قدر این لباس می آید » را معنی دار کنید . ( شهریور 83 تهران )	5/0
33	مشخص نمایید هر یک از واژه های زیر در گذر زمان ، مشمول چه وضعیتی از نظر معنایی شده اند ؟ ( خرداد 83 استان تهران )  برگستوان     زین         رکاب       اسب	1
34	در مورد معنی واژه ی « دستور » وتحول معنایی آن توضیح دهید . ( شهریور 83 تهران )	5/0
35	ساخت واژه ی « نزاجا » به چه روشی بوده است ؟ ( خرداد 83 استان تهران )	5/0
36	در عبارت زیر کدام واژه در گذر زمان به کلی از زبان امروزی حذف شده است ؟ ( دی 82 تهران )         حسنک پیدا آمد ، دستاری سخت پاکیزه و موی سر پوشیده کرده ، اندک مایه پیدا بود .	5/0
37	در جمله ی زیر بر چه اساسی به معنی واژه ی « ماه » پی می بریم ؟ ( شهریور 82 تهران )         ماه رمضان بود . مردان و زنان برای افطار انتظار می کشیدند .	5/0

 

سوالات درس به درس زبان فارسی اول دبیرستان نوبت دی ماه

                                                      زبان فارسی (1)  عمومی درس اول ( زبان شناسی )
 1- ما ................ را ازسال های اول زندگی به تدریج شروع می کنیم. الف- شناخت زبان    ب- استفاده از زبان    ج- یادگیری زبان     د- تحقیق درباره ی زبان جواب= گزینه ی « ب »
 2- شناخت زبان آسان است ولی برای استفاده از آن به مهارت های زیادی نیاز داریم.  الف- درست               ب- نادرست                   جواب = گزینه ی « ب »
 3- چرا زبان یکی از جنبه های راز آمیز وجود انسان است؟  جواب = چون پدیده ای است که ، پس از قرن ها بحث وبررسی، هنوز آن گونه که باید نشناخته ایم .
 4- استفاده از زبان به چه دلیل برای ما آسان است؟ ( چرا استفاده از زبان آسان است؟ ) جواب = زیرا ما استفاده اززبان رااز سال اول زندگی به تدریج شروع می کنیم وطرز استفاده از آن را به طورطبیعی فرامی گیریم.
5- استفاده از زبان............ وشناخت زبان .............. است. جواب = آسان  -  دشوار
6- علت دشواری شناخت زبان .............. و ................. آن است.  جواب = پیچیدگی وگستردگی بیش از حد زبان
 7- دو دلیل برای دشوار بودن شناخت زبان بنویسید:  جواب = پیچیدگی و گستردگی بیش از حد زبان
 8- دلیل پیچیدگی زبان چیست؟ جواب = زیرا زبان باید ذهن انسان رادرخود بگنجاند.
 9- دلیل گستردگی زبان چیست؟  جواب = زیرا زبان باید همه ی جلوه های هستی را در خود بگنجاند.
 10- اگر انسان از زبان بی بهره بود ، چه اتفاقی می افتاد؟ جواب = نمی توانست فکر کند – نمی توانست علم به دست آورد – نمی توانست فکر وعلم خود را به دیگران منتقل کند.
 11- چرا برای شناخت زبان سعی وکوشش نمی کنیم؟ ( چراشناخت زبان را امری بیهوده می انگاریم ؟ ) جواب = زیرا ما می پنداریم چون استفاده از زبان را می دانیم، پس خود آن را هم می شناسیم.
 12- اهل یک زبان درچه صورت برای چیزی وجود خارجی قائلند؟ جواب = اگر در یک زبان ، برای چیزی « کلمه » ای به کار رود.
 13- کلماتی ذکر کنید که وجود خارجی ندارد اما چون در زبان ما به کاررفته اند برای آن ها بیرون از ذهن خود قائل به وجودخارجی شده ایم ؟       جواب =  دیو – سیمرغ – هما – پری دریایی
 14- کلماتی ذکر کنید که وجود خارجی داشته اند اما برای ما از زمانی وجود پیداکرده اند که نام آن ها وارد زبان فارسی شده است؟      جواب = کیوی -  رایانه – تلویزیون
 15- چرا زبان باید آموخته و شناخته شود؟    جواب=  زیرا گاه با پرسش هایی رو به رو می شویم که پاسخ دادن به آن ها در گرو شناخت زبان است یعنی، به شرطی می توانیم به آن هاجواب دهیم که به شناخت زبان مجهز باشیم.
 16- آیا شناخت زبان با توانایی استفاده ازآن یکی است؟ توضیح دهید:   جواب =  خیر ، استفاده از زبان آسان ولی شناخت زبان به علت پیچیدگی وگستردگی بیش از حد آن دشوار است وبه صرف وقت وفکر بیش تری نیاز دارد.
 17- ساده ترین تعریف زبان چیست؟  جواب = زبان یک نظام است وکار اصلی آن ایجاد ارتباط میان انسان هاست.
 18- کار اصلی زبان چیست؟   جواب = ایجاد ارتباط میان انسان ها
 19- منظور از « نظام » در تعریف زبان چیست؟ جواب =  مجموعه ای به هم پیوسته که طبق قاعده از اجزای کوچک تری ساخته شده باشد.
 20- ارکان اصلی تعریف زبان را بیان کنید: جواب = نظام – ایجاد ارتباط – انسانی بودن
 21- مقصود از ارتباط زبانی ، عمدتا چیست؟   جواب= انتقال پیام از یک فرد به افراد دیگر
 22- اجزای سازنده ی نظام زبان در درجه ی اول چیست ؟   جواب= نشانه
23- نشانه چیست؟    جواب = نشانه هر لفظی است که معنایی دارد.
 24- اجزای سازنده ی نظام زبان در درجه ی اول ،.......... و آن هر ........... که .......... دارد.   جواب = نشانه  -  لفظی  -  معنایی
 25- انتقال پیام در ارتباط زبانی معمولا درقالب ................ صورت می گیرد.  جواب = جمله
 26- چراجمله ی « عید شمامبارک باد » یک نظام است؟ جواب = چون می تواند حداقل میان دو نفر از افراد انسانی رابطه برقرار کند وپیامی را از یکی به دیگری منتقل کند.
 27- جمله ی « عید شما مبارک باد » چند نشانه دارد؟ مشخص کنید: جواب  = پنج ؛  عید – نقش نمای اضافه – شما – مبارک – باد
 28- یکی از ارکان تعریف زبان « انسانی » بودن است، منظور چیست؟  جواب = منظور زبان منحصر به انسان است.
درس دوم ( دستور زبان فارسی )
 1- در عبارات زیر نهاد وگزاره ( خبر وصاحب خبر )  را مشخص کنید: الف- آن پسر توپ را به فرهاد می دهد.     ب-                          کودکان را به خانه رساندیم.        نهادجدا            گزاره                                     نهادجداحذف شده(ما)                   گزاره ج- گنجشک ها با نوک باز برشاخه ها چرت می زدند.      د- درحیاط    بچه ها    بازی می کردند.    نهاد جدا                             گزاره                                                  گزاره  +    نهادجدا               گزاره 2- درعبارات زیر ، جمله ها را با تفکیک نهاد وگزاره درزیر نمودار شاخه ای بنویسید و شناسه های فعل ها را مشخص کنید: - در روز های ابری که  آسمان    تیره است ،            رنگ دریا   نیز به کبودی یا خاکستری می زند.         گزاره+                نهاد جدا    گزاره( شناسه =ø)           نهادجدا                  گزاره ( شناسه=  –َ  د  ) - آسمان     که صاف می شود ،             دریا     هم اغلب آبی یا سبز یا سبزروشن است .   نهاد جدا     گزاره ( شناسه= -َ د)                  نهادجدا          گزاره ( شناسه= ø ) - امواج   به آهستگی سینه برساحل می سایند.  درروزهای طوفانی گویی    دریا   از خشم کف برلب می آورد.   نهادجدا          گزاره (شناسه=  -َ ند )                            گزاره +                           نهادجدا         گزاره (شناسه –َ د ) - زنبور عسل  حشره ای کوچک ومفید است.         -                             پیوسته در تکاپو وتلاش است.       نهادجدا            گزاره (شناسه = ø )                                  نهادجداحذف شده         گزاره (شناسه = ø ) -                    شیره ی بهترین گل ها را می مکد.    -                     عصاره ی آن ها را باهم می آمیزد.   نهادجداحذف شده    گزاره ( شناسه = –َ د )                             نهادجداحذف شده     گزاره ( شناسه = -َ د ) - علمای بزرگ   دایم در لشکرگاه ، رفت و آمد داشتند.     – غزالی  ازبرخوردباآن هابهره ها می یافت.     نهادجدا                 گزاره ( شناسه = -َ ند )                             نهادجدا           گزاره ( شناسه = ø ) -                    بابعضی از آن ها مناظره می نمود.     –               شاید از بسیاری از آن هااستفاده می کرد. نهادجداحذف شده      گزاره ( شناسه = ø )                            نهادجداحذف شده         گزاره ( شناسه = ø ) - این آشنایی باعلمای مختلف ،    نام وآوازه ی او را بلند می کرد.                 نهاد جدا                                گزاره ( شناسه= ø ) - خواجه نظام الملک   وی را هر روز بیش تر درخور احترام ونواخت می یافت.          نهادجدا                               گزاره  ( شناسه = ø ) 3- نهاد جدا و نهاد پیوسته (شناسه)  رادر جملات زیر مشخص کنید: الف- او     به خانه آمد.                        ب- دانش آموزان     به کتابخانه رفتند.    نهاد جدا       ( شناسه یا نهاد پیوسته = ø )             نهادجدا        ( شناسه یا نهادپیوسته= -َ ند )   ج- خرگوش های کوچک   ناگهان از خواب جستند.   د- شما    به افتخارات باستانی خود می نازید.      نهادجدا              ( شناسه یانهادپیوسته = -َ ند )                نهادجدا    ( شناسه یا نهادپیوسته = ید ) 4- درجمله ی « آن پسر توپ رابه فرهاد می دهَد »   نهاد  کدام است؟ چرا؟ جواب = « آن پسر » نهادجداست ، اگر « آن پسر » راجمع ببندیم ، فعل هم جمع بسته می شود. 5- درجمله ی زیر نهادجدا کدام است؟ بادلیل توضیح دهید: « بسیاری از تجربه های زندگی را کتاب به ما می آموزد.» جواب = «کتاب » نهادجدا است چون مفرداست وبافعل « می آموزد » مطابقت دارد اگر « کتاب » را جمع ببندیم ، فعل نیز به صورت جمع به کار می رود. 6- برای گزاره های زیرنهادمناسب بیاورید: الف- ............... نهاد پیوسته ی جمله است.        ب- .......... و .......... از آثار معروف سعدی است.     ( شناسه )                                                                       ( گلستان )     ( بوستان ) ج- .......... و ........... از شاعران بزرگ ایران هستند. د- .............اثرجاودانه ی ابوالقاسم فردوسی است.   ( سعدی )        ( مولوی )                                                             ( شاهنامه ) ﻫ- ............... برضد ضحاک ستمگر قیام کرد.    و- .................. معمولاًدرشمارباشناسه مطابقت دارد.     ( کاوه ی آهنگر )                                                              ( نهادجدا ) 7- هسته ی گزاره ............... است و نشانه ی آن .............و نشانه ی نهاد .......................... است.                              ( فعل )                                               ( شناسه )                              ( مطابقت آن باشناسه ) 8- جانشین سازی کنید:                           جمله                  الف- من و دوستم                     نهاد                        گزاره  ب – آمدند                            علی                         رفت                                           جواب الف =                    من ودوستم                              رفتیم            جواب ب =                       آن ها                                      آمدند 9- کدام جمله مناسب تر است؟ چرا؟ الف- خانم احمدی مدیرمدرسه ی اندیشه است.  ب- خانم احمدی مدیره ی مدرسه ی اندیشه است. جواب = گزینه الف  زیرا در زبان فارسی به کسی که جایی را اداره می کند، - چه زن باشد چه مرد - « مدیر » گفته می شود. 10- جمله ی زیر چه ایرادی دارد توضیح دهید و صحیح آن رابنویسید: « پروین اعتصامی شاعره ی برجسته ی ایران است .» جواب = شاعره نادرست است زیرا در زبان فارسی ، برخلاف زبان عربی ، به کسی که شعر بگوید- چه زن باشد چه مرد- « شاعر » گفته می شود درس سوم  ( نگارش فارسی )   1- در تبدیل گفتار به نوشتار به چه نکاتی باید توجه کرد؟( 4مورد ) الف- کلمات را شکسته به کار نبریم. ب- مطالب زاید را حذف کنیم.ج- از تکرار بپرهیزیم. د- اصل رسایی جمله را رعایت کنیم. 2- در توصیف کلی اشیا باید به چه مواردی توجه کنیم؟ جواب = اندازه ، رنگ ، بو ، لطافت وزبری ، دوری ونزدیکی 3- درتوصیف یک صحنه یامنظره به چه مواردی باید توجه کنیم؟ جواب = وصف کلی اشیا ، طرزقرارگرفتن آن ها ، دوری ونزدیکی آن ها  و رابطه ی آن ها با هم 4- برای توصیف ظاهر یک فرد به چه مواردی باید توجه کنیم؟ جواب= به ویژگی های ظاهری مثل اعضای چهره ، قد ، چاقی ولاغری   5- برای توصیف حالات روحی وعاطفی فرد به چه موردی توجه می کنیم؟ جواب= به رفتار او با دیگران 6- در توصیف چه حالتی به رفتار فرد بادیگران توجه می شود؟ جواب =  حالات روحی وعاطفی فرد 7- راه های تقویت ومهارت در نویسندگی را نام ببرید؟ جواب = تبدیل گفتار به نوشتار -  توصیف -  یادداشت کردن خاطرات روزانه  -  نوشتن شرح حال  - استفاده از شیوه ی جان بخشی به اشیا ( تشخیص )  -  بازسازی وقایع ورویدادها  - نامه نگاری  -  خلاصه نویسی  -  گزارش نویسی  -  تهیه ی روزنامه ی دیواری 8- چه هنگام از شیوه ی جان بخشی به اشیا ( تشخیص ) استفاده می شود؟ جواب= برای خیال انگیز کردن نوشته 9- گاهی برای خیال انگیز کردن نوشته از شیوه ی ....................... استفاده می شود. جواب= جان بخشیدن به اشیا ( تشخیص ) 10- یکی از آسان ترین و ارزان ترین راه های ارتباط  ...................  است. جواب= نامه نگاری 11- برای خیال انگیز کردن نوشته از چه شیوه ای استفاده می شود؟ ( مؤثرترین شیوه برای خیال انگیزکردن نوشته کدام است؟ )    جواب= جان بخشیدن به اشیا ( تشخیص ) 12- نامه ها برحسب نوع نگارش وگیرنده ی آن ها به چند دسته تقسیم می شوند؟نام ببرید: جواب= دو دسته     الف – دوستانه وخصوصی      ب – رسمی واداری 13- املای کدام یک درست است؟ چرا؟ الف – رأی    ب- رأِی جواب = گزینه ی الف  زیرا همزه ( أ ) یکی از حرف های الفبای زبان فارسی است این حرف مانند سایر حروف در خط فارسی حرکت گذاری نمی شود. 14- کاربرد کسره ی همراه ( ء ) در کدام ترکیب درست است؟ الف- جزءِ اول    ب- رأ ی مردم جواب= گزینه ی الف 15- علت عدم حرکت گذاری حرف همزه درکلماتی مانند « جزء » و « رأی » چیست؟ جواب = اولا، همزه یکی از حرف های الفبای زبان فارسی است ودرخط فارسی هیچ حرفی حرکت گذاری نمی شود ثانیا، حرکت کسره درکلمات بالا زاید است وبا کسره به صورت دیگری خوانده می شود. 16- دلیل حرکت گذاری حرف همزه در ترکیب « منشأ حیات » چیست؟ جواب= درترکیب بالاکسره نشانه ی  نقش نمای اضافه است وحرکت گذاری نیست. 17- با رسم نمودار شاخه ای بخش های اصلی جملات زیر را مشخص کنید: الف- هیزم شکن    به جنگل می رود.       ب- زبان      یکی از جنبه های راز آمیزوجودانسان است.          نهاد جدا       گزاره ( شناسه = -َ د )          نهادجدا                    گزاره ( شناسه =  ø ) 18- عبارت زیر رااز زبان گفتاری به زبان نوشتاری بنویسید: ( خودآزمایی درس ) « یکی بود یکی نبود غیر خدا هیشکی نبود. یه پیرمردخارکنی بودکه هر روز می رف بیابون و خار جمع می کرد.» = یکی بود یکی نبود غیر از خدا هیچ کس نبود ، پیرمرد خارکنی بود که هر روز به بیابان می رفت وخار جمع می کرد. « یه روز وختی داش خارا رو جمع می کرد ، یهو چشش افتاد به یه کوزه ی پر اشرفی. اونو ور داشت ورف به خونه شون » = یک روز وقتی سرگرم جمع آوری خارها بود ، ناگهان چشمش به کوزه ای پر از اشرفی افتاد. کوزه را برداشت وبه خانه اش رفت. « شب که شد به زنش گفت: این کوزه بایس مال حاکم باشه که توی بیابون قایمش کرده : پس بهتره اونو ببرم بدم به حاکم. حاکم حتما پاداش خوبی بهم می ده. » = هنگام شب به زنش گفت: این کوزه یقینا مال حاکم است که دربیابان پنهانش کرده بود.. پس بهتر است آن را به حاکم برگردانم. او بی گمان پاداش خوبی به من می دهد. « زن که دید شوهرش چه قدر ساده دله ، نصف شب اشرفی ها رو ورداشت وجاشون کلوخ ریخت. » = زن که ساده لوحی شوهر خود را دید، نیمه شب اشرفی ها را برداشت وبه جایشان کلوخ ریخت.  « فردا صب زود خارکن به جای این که به صحرا بره رف به قصر حاکم، به قصرکه رسید متوجه شد اشرفیا نیس. اماراه برگشت نداشت. » = صبح روز بعد ، خارکن به جای رفتن به صحرا به قصر حاکم رفت. همین که به قصر رسید ، متوجه شد که اشرفی ها نیست ولی راه برگشتی نداشت. « باترس و لرزپیش حاکم رفت وگفت : من یه خارکن پیرم ویه گاو دارم وشیرش رو با این کلوخ ها وزن می کنم وبه مردم می فروشم. برا این که مطمئن باشم کم فروشی نمی کنم، می خواستم کلوخ هام رو با وزنه ی دربار آزمایش کنم واز درستی وزن اونا خیالم راحت بشه. » با ترس ولرز پیش حاکم رفت وگفت من خارکن پیرس هستم یک گاو دارم که شیرش را با این کلوخ ها وزن می کنم وبه مردم می فروشم. برای آن که مطمئن شوم کم فروشی نمی کنم ، می خواستم این کلوخ ها را با وزنه ی دربار آزمایش کنم تا از درستی وزن آن ها خیالم آسوده شود. « حاکم که دید پیرمرد چه قدر درست کاره ، اونو تشویقش کرد ویه مشت اشرفی بهش داد . پیر مرو خوش حال و شنگول به خونه رسید.» = حاکم که دید پیرمرد چه قر درستکار است ، یک مشت اشرفی به اوداد. پیرمردخوشحال وشادمان به خانه بازگشت. درس  چهارم  ( دستور زبان فارسی )   1- گزاره ی هر یک ازجمله های زیر از چندجزء تشکیل شده است؟ نام اجزای آن را بنویسید: الف-                               قدروقت را   بدانیم .               ب – مدیرآموزشگاه        ما را       نشناخت.   (نهادجداحذف)  گزاره 2 جزیی     مفعول          فعل گذرابه مفعول          نهادجدا گزاره 2جزیی   مفعول      فعل گذرابه مفعول ج-                                          تجربه های بسیاری   ازسفر       برگرفتیم.   (نهادجداحذف شده) گزاره 3 جزئی             مفعول                        متمم     فعل گذرا به مفعول ومتمم د- متصدی موزه                جوانی     بود                سی ساله.      نهادجدا    گزاره 2جزئی         مسند     فعل گذرا به مسند         مسند ﻫ-  زندگی           چیست؟ ( = چه   است؟ )    نهادجدا  گزاره 2جزئی             مسند    فعل گذرابه مسند و- کودکان         داوطلب فروش نشریه ی « نسیم شمال »         می شدند.  نهادجدا          گزاره 2جزئی                    مسند                                  فعل گذرابه مسند ز- مرغان دریایی              پریده بودند.     ح- زبان فارسی را        اسلام    به هند    برد.       نهادجدا  گزاره یک جزئی    فعل ناگذر                 مفعول                        نهادجدا        متمم    فعل گذرا به مفعول ومتمم 2- گذرا یا ناگذر بودن افعال جمله های  زیررا مشخص کنید ودر صورت گذرا بودن نوع آن را بنویسید: الف- او به گذشته ی خود می نازد.    ب- احمد به مدرسه رفت.    ج- شهرتهران بسیاروسیع   است.                                       گذرابه متمم(به)                                ناگذر                                                   گذرابه مسند                                           د- او نامه را برای دوستش فرستاد.  ﻫ - فردوسی شاهنامه را سرود.  و- سهراب نام ونشان پدرش را از مادرش پرسید.                                     گذرابه مفعول ومتمم                               گذرابه مفعول                                              گذرابه مفعول ومتمم 3- با رسم نمودار، اجزای اصلی هریک از جمله های زیررا مشخص کنید:    - علی به دیروز       می اندیشد.            - مریم    کتاب را از دوستش     گرفت.       نهادجدا    متمم فعلی    فعل گذرابه متمم            نهادجدا   مفعول           متمم         فعل گذرابه مفعول ومتمم  - صورت لاغرنیک   شاد    شده بود.                  - فضای زندگی ما  سرشارازمهر  گشت .      نهادجدا                       مسند   فعل گذرابه مسند                    نهادجدا                 مسند               فعل گذرابه مسند    - نسیم    وزید.                          -     او        نشسته بود.     نهادجدا   فعل ناگذر                                     نهادجدا        فعل نا گذر    - چهره ی او   به گل            می ماند.               - علی        موافقت مرا    می خواست.        نهادجدا            متمم فعلی        فعل گذرابه متمم                 نهادجدا        مفعول              فعل گذرابه مفعول   - بچه ها    از ریا               بپرهیزید.                     - ما        کارها را  انجام می دهیم.   نهاد جدا        متمم فعلی          فعل گذرابه متمم                             نهادجدا     مفعول         فعل گذرا به مفعول    - آن ها     هدیه ای را به مادرشان    دادند.                     - احمد     سطل را از او       گرفت.       نهادجدا     مفعول              متمم        فعل گذرابه مفعول ومتمم         نهادجدا  مفعول       متمم      فعل گذرابه مفعول ومتمم    - بچه ها  همدیگر را   می بینند.                        - مادر     لباس را   می دوخت.         نهادجدا   مفعول          فعل گذرابه مفعول                       نهادجدا   مفعول      فعل گذرابه مفعول  - خورشید   درخشان را می بینم.                          - مادر     کودک را  خواباند.     نهادجدا       مفعول        فعل گذرابه مفعول                          نهادجدا     مفعول        فعل گذرابه مفعول - وقتی برف ها    آب        شدند.                          - دانه ها  پوسته         ترکانیدند.             نهادجدا     مسند      فعل گذرابه مسند                           نهادجدا     مفعول         فعل گذرابه مفعول   - دانه ها به آرامی    سر   از خاک       بیرون کشیدند.          نهادجدا                 مفعول       متمم         فعل گذرابه مفعول ومتمم 4- درمورد شباهت ها تفاوت های دوجمله ی زیر بنویسید: الف- زمستان آمد.     ب- امسال زمستان دیرتر از پارسال آمد. جواب= هر دو جمله ی بالا دو جزئی است با این تفاوت که جمله ی «ب» علاوه براجزای اصلی ( نهادجدا و فعل ) گروه های دیگری هم دارد که مفهوم جمله را روشن تر و کامل تر می کنند. 5- دوجمله ی زیر را با هم مقایسه کنید:  الف- پایش گرفته بود.     ب- غم ، دلش را گرفته بود. جواب- جمله ی « الف » دو جزئی است؛ حال آن که در جمله ی « ب » فعل « گرفته بود » به معنای « پرکرده بود /  فراگرفته بود » یک جمله سه جزئی بامفعول است.  پایش    گرفته بود.             غم ،      دلش را     گرفته بود.                                                    نهادجدا    فعل ناگذر          نهادجدا   مفعول        فعل گذرابه مفعول درس پنجم ( نگارش فارسی ) 1- ویرایش یا ویراستاری را تعریف کنید:  جواب=  بازبینی واصلاح نوشته ازنظر گوناگون مانند رعایت علایم نگارشی ودستوری ومحتوا ودرون مایه ونظم اثرراویرایش یا ویراستاری می گویند. 2- نوشته ی زیر را ویرایش کنید:   « مجتبی مینوی بسال 1282 ﻫ  ق  در تهران متولد شد، خاندان او از علماء تراز اول تهران بودند و گذشته گان او در این شهرمقام روحانی برجسته ای داشتند. او در شهر سامره تحصیل ابتدائی را شروع  و پس از بازگشت به تهران در دار لفنون و دارالمعلمین مرکزی به تحصیل ادامه داد. » 3- بازبینی نوشته از نظرعلایم نگارشی ودستوری وغیره را ........... یا ............... می گویند وکسی که این کار را انجام می دهد................... می نامند. جواب= ویرایش  -   ویراستاری  -  ویراستار 4- چرا باید هرنوشته ای ویراستاری یا ویرایش شود؟ (فعالیت کتاب) جواب= زیرانوشته هرچندعلمی ودقیق باشد، اگرزبانی ساده ، شکلی آراسته وبیانی متناسب نداشته باشد ، بی تأثیر، دل گزا وخسته کننده خواهدبود. 5- انواع ویرایش را فقط نام ببرید: جواب= ویرایش فنی  -  ویرایش تخصصی  -  ویرایش زبانی وساختاری 6- آراستگی ظاهری (علایم نگارشی) ونظم وترتیب بخشیدن به اثر، مربوط به کدام نوع ویرایش است؟ جواب= ویرایش فنی 7- مهم ترین کاری که در ویرایش « فنی » انجام می گیرد، چیست؟ جواب= رعایت نشانه های نگارشی 8- « رعایت علایم نگارشی » مربوط به کدام نوع ویرایش است؟ جواب= ویرایش فنی 9- کدام نوع ویرایش به اصلاح موارد دستوری ،نگارشی واملایی می پردازد؟ جواب= ویرایش زبانی و ساختاری 10- درویرایش زبانی وساختاری به اصلاح چه مواردی پرداخته می شود؟ جواب=  اصلاح موارد دستوری، نگارشی واملایی 11- بند ( پاراگراف ) چیست؟ جواب= هربند تشکیل شده از چند جمله که یک مطلب خاص رابیان می کند. 12- مهم ترین ویژگی ظاهری هر « بند » چیست؟ جواب=  نخستین سطرهربند به اندازه ی یک سانتی متر بیش تر ازبقیه ی سطر ها از حاشیه فاصله دارد. 13- جمله ی « پدر علی از راه رسید » رابه چهارشکل نشانه گذاری کنیدکه هرکدام معنی جداگانه ای داشته باشد: جواب= پدر، علی ازراه رسید؟   -   پدر، علی ازراه رسید.   -   پدرعلی ازراه رسید.   -   پدرعلی ازراه رسید؟ 14- در عبارت زیر علایم نگارشی رابه شکل به کارببرید که هر کدام معنی مستفلی بدهند:    «  بخشایش  لازم نیست  اعدامش کنید  » جواب= بخشایش ؛ لازم نیست اعدامش کنید.       -       بخشایش لازم نیست ؛ اعدامش کنید. 15- برای کاربرد قلاب [  ]  ، پیکان ←  و ممیز /  یک مثال بنویسید: 16- در هر یک از عبارت های زیر نشانه ی ( علایم نگارشی ) مناسب را به کار ببرید: - هنگامی که بخواهند از مزایای صرفه جویی و پس انداز سخن گویند  ، معمولا  ضرب المثل « اندک اندک خیلی شودوقطره قطره سیلی  »  رابه کار می برند. -  « گاندی » درحالی به وطن بازگشت ( 1917)   که شهرت خاص وعام یافته بود. - برای درست نوشتن ، باید واژگان مناسب ( اسم ، فعل ، قید و صفت) راخوب بشناسیم. - عوامل همه تربیت عبارت اند از:  خانواده ، مدرسه، معلم ، اجتماع ، کتاب و.... - دکتر« محمد معین » به سه زبان زنده ی دنیا (عربی ، فرانسه و انگلیسی)  آشنایی داشت.  به چهارزبان باستانی    (پهلوی ، فارسی باستان ، اوستا وسنسکریت ) نیزمسلط بود و دردستور زبان ونیز لغت فارسی نظیرنداشت .از این جا در می یابیم که او، چه پایگاه بلند علمی وادبی داشته است. - چنددکان کوچک نانوایی ، قصابی ، عطاری،  دوقهوه خانه ویک سلمانی... مجموعه ی شهر را تشکیل می داد. - ابن سینا متولد سال 428 ﻫ . ش.  است.      -  خدایا ، مرا عفو کن.    – سهراب سپهری ،  شاعرمعاصر،  به نقاشی علاقه ی فراوان داشت. -  فردوسی ، مولوی ، سعدی وحافظ ازبزرگان شعرفارسی هستند. - صاحب نظران آموزشی می گویند :   شرط درست نوشتن ، درست فهمیدن است. - آثار جلال آل احمد عبارت انداز:  خسی درمیقات ، مدیرمدرسه ، سه تارو...              –  نغز: دلکش - عجب روزگاری است !       - هان ! ای دل عبرت بین      - پیامبر(ص)فرمودند: « طلب دانش برهرمسلمانی واجب است. »       – هنگام نگارش باید خوب دید ؛ یعنی ، دقت داشت وهوشیاربود. - قطارتهران - مشهد حرکت کرد.    – حضرت علی - علیه السلام - فرمود... - سقف هر...  ی ریخت.             – آها ... ی حسین ، کجایی؟       - حسین  [بانیشخند] فکرمی کنید این کاربه صلاح شماباشد؟   - زندگی نامه ( بیوگرافی ) وحسب حال ( اتوبیوگرافی ) دوحوزه ی مهم نگارشی هستند. - خواهشمنداست درتاریخ 24/ 1 / 91  درمحل مدرسه حضور به هم رسانید. - « ازپاافتادن » ازچندبخش تشکیل شده است   ←  از( حرف اضافه ) + پا( اسم ) + افتادن (مصدر) - ابن سینا ( 370- 428 ﻫ. )  ازنوابغ شرق وجامع علوم گوناگون بود. درس ششم ( زبان شناسی ) 1- شگفتی زبان انسان درچیست؟ جواب= زبان هرچند نظام یگانه ای است،شکل های بسیارمتنوعی به خود می گیرد.( گوناگونی در عین یگانگی ) 2- اگرازتهران به طرف قم،کاشان،یزد، کرمان تابندرعباس حرکت کنیم می بینیم که هریک ازشهرها به شکل خاصی سخن می گویندولی همه ی آن ها خودرااهل یک زبان یعنی، زبان فارسی می دانند، این ، نشان دهنده ی کدام شگفتی زبان انسان است؟ جواب= زبان انسان هرچندنظام یگانه ای است شکل های متنوع به خود می گیرد ( گوناگونی درعین یگانگی ) 3- در «زبان ریاضیات » واژه ی « زبان » چه معنایی دارد؟    جواب= معنای استعاری ومجازی 4- درکدام یک ازگزینه های زیر زبان به معنای « واقعی » کلمه به کاررفته است؟ الف- زبان رنگ ها   ب- زبان پرندگان     ج- زبان فارسی   د- زبان ریاضیات جواب= گزینه ی « ج » زبان فارسی 5- دوساختی بودن زبان چه فایده ای دارد؟ جواب- موجب می شود انسان به امکانات پیچیده وگسترده ای دست پیداکند، به طوری که باتعداد بسیارمحدودی از واج ها (صداها)نشانه های ( واژه های) بسیار زیادی بسازد وبا این نشانه ها بی نهایت پیام وجمله تولید کند. 6- سه ویژگی ذاتی زبان انسان رافقط نام ببرید:  جواب= دوساختی بودن – زایایی  - نابه جایی 7- مهم ترین ویژگی زبان انسان ............... آن است.   جواب= دوساختی بودن زبان انسان 8- منظوراز « دوساختی » بودن زبان انسان چیست؟ جواب= درزبان انسان یک بار صداهای بی معنی باهم ترکیب می شوند وساخت های معنی دار ( نشانه ) می سازند ؛ باردیگرنشانه های معنی دارباهم ترکیب می شوند وپیام کاملی به نام جمله می سازند. 9-ساخت معنی داری که محصول پیوستن صداهای بی معنی هستند، چه نامیده می شوند؟  جواب = نشانه 10- به کمک کدام ویژگی زبان ، نشانه های معنی دار باهم ترکیب می شوند ودرنهایت پیام کاملی به نام جمله می سازند؟ جواب= ویژگی دو ساختی زبان انسان 11- نشانه های معنی دار وقتی با هم ترکیب می شوند ،چه چیزهایی را می سازند؟  جواب= جمله 12- نمونه ی زیر بیانگر کدام ویژگی زبان انسان است؟   د + و + س + ت ← دوست     دوستم + را + دیدم ← دوستم را دیدم      جواب= دوساختی بودن زبان انسان 13- یک مثال برای دو ساختی بودن زبان انسان بنویسید: جواب=   آ + ر + د ← آرد        آرد + را + بیخت ← آرد را بیخت       صداهای بی معنی← نشانه      نشانه های معنی دار ← جمله 14- ویژگی « زایایی » زبان انسان چه کمکی به ما می کند؟ جواب= به سبب ویژگی زایایی می توانیم به کمک نظام محدود زبان ، جملات نامحدود بسازیم حتی جملاتی که از پیش نبوده انذ. 15- جمله ی « نسیم با وزش باد بهاری صورت گل ها را نوازش می دهد. » مربوط به کدام ویژگی زبان انسان است؟ جواب= زایایی زبان انسان 16- به کمک کدام ویژگی زبان می توان جملات نامحدود ساخت؟   جواب = زایایی زبان انسان 17- ساختن جملاتی که ازپیش وجود نداشته اند، مربوط به کدام ویژگی زبان انسان است؟ جواب= نابه جایی زبان انسان 18- ویژگی « نابه جایی » زبان انسان چه کمکی به ما می کند؟ جواب = به کمک ویژگی نابه جایی می توانیم درباره ی چیز هایی حرف بزنیم که اکنون حاضرنیستند ( گذشته وآینده )   یاحتی اصلاً وجود ندارند. 19- هرگاه انسان درباره ی چیزهایی که اکنون حاضرنیستند ، سخن بگوید،ازکدام ویژگی زبان بهره برده است؟ جواب=  نابه جایی 20- جمله ی « او می خواهد وقتی بچه هایش بزرگ تر شدند برای هرکدام از آن ها خانه ی مستقلی تهیه کند.» مربوط به کدام ویژگی زبان انسان است؟   جواب = نابه جایی  21- برای هریک از ویژگی زبان ، زایایی و نابه جایی مثال بزنید: 22- شکل های گوناگون هرزبان رافقط نام ببرید:   جواب= گونه  -  لهجه  -  گویش 23- « گونه » به کدام شکل زبان گفته می شود؟ جواب= به شکل هایی از یک زبان که هرکدام درجا وموقعیت معینی به کار می روند. 24- چه وقت تفاوت گونه های مختلف زبان را متوجه می شویم؟ جواب= اگرجای گونه های زبان را به عمد عوض کنیم، به تفاوت گونه ها پی می بریم. 25- « لهجه » به کدام یک از شکل های زبان گفته می شود؟ جواب به شکل هایی ازیک زبان که فقط در تلفظ با هم فرق دارند. 26- شکل هایی از یک زبان که فقط درتلفظ با هم فرق دارند، چه نام دارد؟  جواب= لهجه 27- هنگامی که یک اصفهانی یاآذری به زبان فارسی صحبت می کند، صحبت آن ها مربوط به کدام شکل زبان می شود؟     جواب = لهجه 28- « گویش » به چه شکلی اززبان اطلاق می شود؟ جواب= به شکل هایی از یک زبان که علاوه برتلفظ ، درانتخاب کلمات و قواعد دستوری هم فرق داشته باشند. 29- تفاوت لهجه با گویش در چیست؟  جواب=  درگویش انتخاب کلمات ، تلفظ وقواعد دستوری ، با زبان فارسی رسمی و معیار تفاوت آشکاردارد.مثلاً ، گیلانی ها ضرب المثل « توی دلم هست ولی توی دستم نیست. » را این طور می گویند: « می دله دره ، ولی می دسته دنیه » اما تفاوتی که لهجه با زبان فارسی معیار دارد در تلفظ است ، برای مثال یک تهرانی جمله ی « آن ها را دوست دارم » رابالهجه به این صورت می گویند: « اونا رو دوس نَدارم » وهمدانی آ ن رابه این صورت می گوید: « اونا ر دوس ندارم. » 30- به شکل هایی از زبان که درانتخاب کلمات وقواعد دستوری با هم فرق داشته باشند............. گویند.  جواب=  گویش 31- گویش فارسی در زمان صفویان جزء کدام یک ازگویش ها محسوب می شود؟ جواب= گویش تاریخی 32- هریک ازمواردزیر،مربوط به کدام نوع گویش است؟ الف- گویش مردم شیراز←      جغرافیایی ب- گویش واعظان وبازاریان ←   اجتمایی  ج- گویش فارسی بعد ازمشروطه  ←    تاریخی د- گویش گفتاری ونوشتاری امروزه  ←    معیار 33- گویشی که به طبقه ی خاصی متعلق است مثل بازاریان و واعظان چه نام دارد؟ جواب= اجتمایی 34- این که هر زبان یگانه ، شکل های گوناگون به خود می گیرد ، نشانه ی کدام ویژگی زبان انسان است؟  جواب=  تغییر و تحول زبان 35- تغییر وتحول زبان انسانی ناشی از چه مسائلی است؟ جواب=  قرارگرفتن زبان درموقعیت ها، مکان ها وزمان های مختلف    - استفاده های مختلف طبقات وگروه های اجتمایی یا اشخاص منفرد درس هفتم ( املای فارسی ) 1- « تقریر» به چه معناست و « املای تقریری » چگونه املایی است؟ جواب= تقریربه معنی بیان کردن – املای تقریری آن است که معلم متن املا رابه تدریج قرائت کندودانش آموزان آن رابنویسند. 2- چرامعلم دراملای تقریری هرجمله را بیش ازدو بارتکرار نمی کند؟  جواب= تابیشتردقت کند – ازحافظه کمک بگیرد  - دریادداشت کردن سرعت عمل داشته باشد. 3- به کمک املای تقریری چه مهارت هایی راکسب می کنیم؟ جواب = کسب مهارت گوش کردن – آشنایی با تلفظ درست کلمات وجملات -  تقویت دقت وحافظه – درک بهتر شنیده ها – تبدیل گفتار به نوشتار – نوشتن شنیده ها به درستی وزیبایی وخوانا 4- ازمیان ترکیبات زیر، ترکیب های غلط را اصلاح کنید: « تحکیم واستواری – غالب شعر – راز و رمز حیات – مروارید و لؤلؤ – متعلم و دردمند – آماده و مجهز – دشمن قاصب – بغض وکینه – زیاده روی واغراق – منابع ومعاخذ – نوشته های منثور » جواب= قالب شعر – متألم ودردمند  - دشمن غاصب – منابع و مآخذ 5- کاربرد کدام واژه ازجهت نگارش غلط است؟ الف- گزارشات     ب- تحقیقات   ج – اطلاعات    د- تعلیمات جواب= گزینه ی الف – زیرا کلمه ی « گزارش » فارسی است وکلمات فارسی باعلامت جمع عربی جمع بسته نمی شود. 6- جمله ی زیر رااصلاح کنید : « ازفرمایشات جناب عالی درطول سال بهره بردیم. » جواب = ازفرمایش جناب عالی درطول سال بهره بردیم. 7- به کاربردن نشانه ی جمع « ات »  باکدام یک ار کلمات « تحقیق » و « آزمایش » درست نیست؟ جواب= آزمایش – زیرا « آزمایش » فارسی است وکلمات فارسی با علامت جمع عربی نمی آید. 8- ازدوجمله ی زیر کدام یک صحیح است؟ الف- از فرمایشات جناب عالی بهره بردیم.     ب- از فرمایش جناب عالی بهره بردیم. جواب = گزینه ی ب 9- کلمه ی « سفارش » راجمع ببندید وجمله ای بسازید: جواب = سفارش ها-   او  قبل از مسافرت سفارش های لازم را کرد. 10- آیا به کاربردن نشانه ی جمع « ات » باکلمه ی مشخص شده درست است؟ چرا؟ « نوع بیماری پس از تحقیقات و آزمایش های متعدد شناخته شد.» جواب= بله – زیرا کلمه ی «تحقیق » عربی است و « ات » نشانه ی جمع عربی با کلمات عربی همراه می شود. درس هشتم (دستورزبان فارسی ) 1-     بن ماضی و بن مضارع فعل های زیر رابنویسید:                  بن ماضی            بن مضارع                                  بن ماضی                  بن مضارع                  داد                ده                                      خواست                 خواه نمی دهد :  ..............   /   ...............         بخواهیم :  ...................    /   ................                   بود                باش                                    پیوندزد                پیوندزن  نباشد :      ..............   /   ...............         پیوندزد :  ...................    /   ................                  گردآورد           گردآور                             شد                         شو گرد آورد:  ..............   /   ...............         می شود :  ...................     /  ................                          نوشت            نویس                           خواند                   خوان نوشته شده است: ................ / ..............      می خوانند: .................     / .................                         بازگفت             بازگو                           نقل کرد              نقل کن باز می گویند :   ................  / .............      نقل می کنند : ..............     / ..................   2-درهشت زمان ازمصدرهای زیردرساخت های خواسته شده بنویسید: اول شخص مفرد مصدر ماضی ساده ماضی استمراری ماضی بعید ماضی التزامی ماضی نقلی مضارع اخباری مضارع التزامی    آینده شناختن   شناختَم می شناختَم شناخته بودَم شناخته باشَم شناخته ام می شناسَم بشناسَم خواهم شناخت دیدن   دیدَم می دیدَم دیده بودَم دیده باشَم دیده ام می بینَم ببینَم خواهم دید     دوم شخص جمع مصدر ماضی ساده  ماضی استمراری ماضی بعید  ماضی التزامی ماضی نقلی مضارع اخباری مضارع التزامی   آینده پذیرفتن   پذیرفتید می پذیرفتید پذیرفته بودید پذیرفته باشید پذیرفته اید می پذیرید بپذیرید خواهید پذیرفت شناختن   شناختید می شناختید شناخته بودید شناخته باشید شناخته اید می شناسید بشناسید خواهید شناخت رفتن   رفتید می رفتید رفته بودید رفته باشید رفته اید می روید بروید خواهید رفت شنیدن   شنیدید می شنیدید شنیده بودید شنیده باشید     شنیده اید می شنوید بشنوید خواهید شنید 3- از فعل های داده شده ، مواردخواسته شده را درجدول بنویسید:    فعل مصدر   بن ماضی   بن مضارع   صفت مفعولی آورده است آوردن آورد آور آورده نشسته است نشستن نشست نشین نشسته می نگریست نگریستن نگریست نگر نگریسته نمی پذیرد پذیرفتن پذیرفت پذیر پذیرفته می دود دویدن دوید دو دویده نوشته بودند نوشتن نوشت نویس نوشته   4- فعل های زیر را با حفظ شخص ، به ماضی ساده ، ماضی نقلی وماضی بعید برگردانید: فعل ماضی ساده ماضی نقلی  ماضی بعید می نویسد         -َ د نوشت نوشته است نوشته بود می رود           -َ د رفت رفته است رفته بود بروند              -َ ند رفتند رفته اند رفته بودند خواهیم آمد        یم آمدیم آمده ایم آمده بودیم می آیند            -َ ند آمدند آمده اند آمده بودند خواهند شنید      -َ ند شنیدند شنیده اند شنیده بودند  6- فعل های متن زیررااستخراخ، نوع آن ها را ازجهت شخص، شمار و زمان تعیین کنید: « آزاده ای که آزادی نداشته باشد، البته دررنج خواهدبود. اونمی تواند چنان که می خواهد عمل کند.» جواب= نداشته باشد : ماضی التزامی  سوم شخص مفرد  -  خواهدبود : آینده سوم شخص مفرد نمی تواند : مضارع اخباری سوم شخص مفرد  - می خواهد: مضارع اخباری سوم شخص مفرد کند : مضارع التزامی سوم شخص مفرد 7- زمان ونوع فعل « ساخته بود » کدام است؟ الف- ماضی نقلی ۝     ب- ماضی استمراری ۝      ج- ماضی بعید ۝       د- آینده ۝ 8- دوم شخص مضارع اخباری مصدرهای « دیدن » و « شناختن » را بنویسید: جواب= می بینید   -   می شناسید 9- هریک از موارد ستون سمت راست متناسب با کدام یک ازستون سمت چپ است ؟ الف- خوانده بودم                      1- ماضی ساده  ۝ ب- می خوانم                          2- مضارع التزامی  ۝ ج- خواهم خواند                       3- ماضی بعید  ۝ د- بخوانم                               4- مضارع اخباری  ۝ ﻫ- خواندم                              5- آینده   ۝ 10- عبارت « احمد کتاب دارد، کتاب را خواندم. » را به صورت مختصر دریک جمله بنویسید: جواب = کتابِ احمد را خواندم. 11- باتوجه به عبارت رو به رو: « آفتاب غروب درمیان ابرهای سرخ می درخشید.» الف- فعل جمله رابه صورت مضارع التزامی درآورید: ( باحفظ شخص فعل )   جواب= بدرخشید ب- بن مضارع این فعل چیست؟                             =  درخش 12- باتوجه به متن زیر :  « زمین می لرزد، التهابی مبهم گستره ی دشت را پوشانده است، آب ایستاده است.» الف- زمان فعل های مشخص شده را بنویسید:     جواب = الف- می لرزد : مضارع اخباری      پوشانده است : ماضی نقلی ٭ ب- فعل « ایستاده است » گذرا است یا ناگذر؟                                          ب- ناگذر  ٭ ج- فعل « می لرزد » را گذرا کنید:                                                           ج- می لرزاند                                                      13- زمان افعال زیر را بنویسید:   الف- می رویم                     ب- برده بودم             ج- خریده باشم                      د- می نویسم                ﻫ - نوشته بودم                      و- بروم                    ز- دیده باشند جواب= الف- مضارع اخباری، اول شخص جمع    ب- ماضی بعید ، اول شخص مفرد   ج- ماضی التزامی، اول شخص مفرد د- مضارع اخباری، اول شخص مفرد   ﻫ - ماضی بعید، اول شخص مفرد   و- مضارع التزامی، اول شخص مفرد ز- ماضی التزامی، سوم شخص جمع 14- ازمصدر « دیدن » ماضی بعید ومضارع اخباری سوم شخص مفرد بسازید: جواب= ماضی بعید : دیده باشد  -   مضارع اخباری : می بیند     درس نهم  ( نگارش فارسی ) 1- چرا نوشته ی زیرازنظربیان علمی است؟ « گونه، به شکل هایی از زبان گفته می شود که هرکدام درجاوموقعیت معینی به کار می روند.» جواب = چون هرلفظی به معنای روشن وحقیقی خودبه کار رفته است. 2- باتوجه به نوشته ی زیر: « اسطوره » درلغت به معنی افسانه وقصه است ودراصطلاح به قصه ای اطلاق می شودکه ظاهراً منشأ تاریخی نامعلومی دارد.» الف- به این نوع نگارش اصطلاحاً چه می گویند؟          جواب= علمی ب- مهم ترین ویژگی های این نوع نوشته ها چیست؟       جواب = صریح ، دقیق وگویابودن 3- به نوشته ی زیراصطلاحاً نگارش................. می گوییم، چون ....................... « غروب، غم رنگ وخونین وخورشیددرزیرپلک غبار، اشک خونین می بارد.» جواب = ادبی ، چون پیام این عبارت به طور غیرمستقیم وغیرصریح بیان شده است یانویسنده ازآرایه های ادبی برای توصیف وتصویرمعانی ذهنی بهره گرفته است. 4- نوع نگارش عبارت زیر علمی است یاادبی، علت آن رانیز بنویسید: « یک بوته ی کوتاه مغیلان وسط یک بیابان دراز، یک قصیده ی بلند است» جواب = نگارش ادبی است زیرادرعبارت تشبیه به کاررفته است وواژه های کوتاه ، بلندودراز تناسب دارند. 5- زبان به کاررفته درعبارت زیرمربوط به کدام یک از انواع نگارش است؟ « ترس سایه ای گذرا برخاطرم افکند. همچون گذرسایه ی گنجشک دیرکرده ای درنیمه ی روز چله ی تابستان » جواب = زبان ادبی 6- کدام زبان بررفتارمخاطب اثرمی گذارد واو رابه واکنش وهم حسی وا می دارد؟ جواب = ادبی 7- نوشته ی زیر ازنظرشیوه ی بیان چگونه است؟ توضیح دهید. « آفتاب غروب درمیان ابرهای سرخ می درخشید. پایان روزطوفانی بود وباران درمجمر مغرب چون شراره هایآتش به نظر می رسید.» جواب = ادبی ، زیرانویسنده با وصف غروب آفتاب به کمک تشبیه می خواهد پایانی غم انگیزرابیان کند. 8- زبان به اعتبارشیوه ی بیان چندنوع است؟ نام ببرید.  جواب = دو نوع ( علمی و ادبی) 9- زبان علمی وزبان ادبی رابا هم مقایسه کنید: جواب = زبان علمی برای انتقال مستقیم مفاهیم دقیق وصریح به کارمی رود، اما زبان ادبی به آفرینش آثارادبی اختصاص دارد. 10- واژه های ( سرو ، لعل و سنبل ) درزبان علمی وادبی برچه چیزهایی دلالت دارند؟ جواب = علمی(به ترتیب): نام درختی ،   جواهری قرمزرنگ   و   نام گلی             ادبی (به ترتیب): قامت راست وکشیده ومتناسب  ،  لب    و   موی تابدار   11- چند پهلو نوشتن درچه نوشته هایی عیب ونقص ودرچه نوشته هایی حُسن وزیبایی شمرده می شود؟ جواب = درنوشته های علمی : عیب ونقص     -  درنوشته های ادبی : حُسن وزیبایی 12- چرا درنوشته های ادبی ازآرایه های ادبی استفاده می شود؟ جواب = برای توصیف وتصویرمعانی ذهنی وبیان عواطف واحساسات درونی 13- نقش وتأثیر زبان ادبی را بنویسید: جواب= زبان ادبی تنها مراد ومقصودنویسنده رانمی رساند، بلکه می کوشدبررفتارمخاطب اثربگذارد ومخاطب رابه واکنش وهم حسی واداردوباخود همراه وهمدل سازد.   درس دهم  (دستور زبان فارسی )   1- نمودار جملات زیر را رسم کنیدواجزای آن رانشان دهید:   - « پدر ازتوی اتاق ، همه ی این بساط را   می دید. »     - « او  به افتخارات باستانی خود   می نازد.» - « قصه ی مثنوی   دلپذیر  است.»                           - « احمد  ازدوستش  رنجیده بود. » - «جعفر کتاب را  خواند.»                                          - « کودک   دوید.» 2-  ازمیان فعل های زیر، فعل های ناگذر را مشخص کنید: « گریست ، می دوزد ، می نشیند ، ساخت »                   جواب  ← گریست ، می نشیند 3- درجمله های زیرنوع فعل راازنظرگذر وناگذر مشخص کنید: الف- مریم  کتاب را خواند.  ( فعل گذرا به مفعول )       د- احمد به مدرسه رفت . ( فعل ناگذر )  ب- کم کم  شهری سپیدپوش به استقبالمان آمد.  ( فعل ناگذر ) ج- او به گذشته ی خود می نازد. ( فعل گذرا به متمم )  ﻫ - شهرتهران  بسیاروسیع  است. (فعل گذرابه مسند)  و- درنویسندگی مهارت درپروراندن مطلب بسیارمهم  است.  ( فعل گذرابه مسند ) ز- نوشته ی خوب   آن  است   که نویسنده   مقصود خود را خوب بپروراند.                                (فعل گذرابه مسند )                                  ( فعل گذرا به مفعول ) ح- نویسنده ی خوب   واقعیات را  دقیق  می بیند. ( فعل گذرابه مفعول )        ط- ایرانیان درطول تاریخ   زبان خود را حفظ کرده اند. ( فعل گذرابه مفعول ) 4- بافعل « خوراند »، « ترساند » یک جمله بسازید و اجزای آن رامشخص کنید: جواب= مادر           غذا را   به کودک          خوراند.                       نهادجدا     مفعول          متمم         فعل گذرابه مفعول ومتمم           ← احمد         بچه را   از گربه      ترساند.                  نهادجدا       مفعول      متمم       فعل گذرابه مفعول ومتمم 5- فعل « پریده ام » گذراست یا ناگذر؟            جواب← ناگذر 6- باتوجه به جمله، ازمصدرداخل پرانتز، فعل مناسب بنویسید: - کودک بادبادک را درهوا ( چرخیدن )               جواب← چرخاند / چرخانید - مادر کودکش را ( خوابیدن )                                 ← خواباند / خوابانید - سخنان بزرگمهررا به اطلاع مردم ایران (رسیدن)        ← رساند / رسانید - خون جگردیوسپید رادرچشم کاووس (چکیدن)             ← چکاند / چکانید - اکوان دیو قطعه ای از زمین را که رستم برآن خوابیده بود پرید وبرسردست (چرخیدن) ← چرخاند / چرخانید - رستم بار دیگررخش راتامحل حادثه (دویدن) وبه سرعت خودرابه آن جا (رسیدن)                               ← دواند / دوانید                                          ← رساند / رسانید   7- جمله ی زیر را باتکواژ گذراسازگذراکنید: « پرنده پرید.»                 جواب← احمد  پرنده را  پراند. 8- بافعل های « بخشید ، پوشید وگسست » جمله بسازید وتفاوت آن ها رابیان کنید: جواب= او  اموالش را به فقرا  بخشید. ( فعل گذرا به مفعول ومتمم )     ← کودک  لباسش را  پوشید.  ( فعل گذرا به مفعول )      ← بند های استبداد   گسست.( ناگذر)        ← ملت ایران  بند های استبداد را  گسست. ( گذرا به مفعول ) 9- فعل « شکست » ازنظرگذرچگونه است؟ بامثال بنویسید: 10- به بن مضارع « رسیدن » (ان) بیفزاییدوباآن جمله ای باصیغه ی سوم شخص مفرد ماضی ساده بسازید: جواب= رساند / رسانید       - او به سرعت خودرا به آن جا رساند(رسانید) 11- هریک از فعل های زیررا، به سه صورت مضارع التزامی ، ماضی التزامی وماضی ساده بنویسید:              فعل                         مضارع التزامی                   ماضی التزامی                   ماضی ساده آورده است بیاورَد آورده باشد آورْد می دود بدوَد دویده باشد دوید پذیرفته بود بپذیرَد پذیرفته باشد پذیرفت آمده بودند بیایند آمده باشند آمدند بیفکنْد بیفکنَد افکنده باشد افکند برده اند ببرَند برده باشند بردند می سازند بسازند ساخته باشند ساختند 12- با افعال دو وجهی جمله بسازید:  الف- شکست:  ( درخت شکست) ( طوفان درخت را شکست.) ب- برید: ( طناب برید.) ( احمد طناب را برید.)    ج- سوخت: ( دستم سوخت.)  (آتش دستم را سوخت.) د- گداخت: ( فلز گداخت.)  ( کارگر فلز را گداخت.) درس یازدهم ( نگارش فارسی ) 1- درعبارت زیر ازقرآن کریم ازچه شیوه ای برای بیان مقصود استفاده شده است؟ « مثل کسانی که اموالشان را در راه خدا می بخشد، هم چون دانه ای است که هفت خوشه می رویاند وهرخوشه ای یک صددانه وخداوند برای هرکس که بخواهد چندبرابرمی کند.» جواب= مقایسه وتمثیل 2- مقصود از مقایسه ی دونمایش نامه ی زیرچیست؟ « نمایش نامه حماسی صحنه ی حادثه را مجسم می کند وبه تماشاگرتجربه می آموزد ونمایش نامه ی درام صحنه ی حادثه را حکایت می کند وبه تماشاگر معرفت می بخشد.» جواب= بیان شباهت ها و تفاوت های دو نمایش نامه 3- بیان شباهت ها وتفاوت های دو امرباکدام یک از راه های پروراندن معانی میسر است؟ جواب= مقایسه 4-  جلال آل احمد خصوصیات متفاوت مردمان دو روستارا باهم آورده است، به این نوع نوشته چه می گویند؟ جواب= مقایسه 5- هدف از مقایسه چیست؟ ( غرض از مقایسه چیست؟ ) جواب= غرض از مقایسه روشن کردن معنی ومفهوم ، بیان شباهت ها و تفاوت ها ودرجات وویژگی های دو امراست   6- علت نادرستی عبارت زیر را بنویسید: « پیامبراسلام – صلی الله – فرمود: من معلم برانگیخته شدم.» جواب= کلمه ی « علیه » از این جمله حذف ومعنای جمله دعایی ناقص شده است. 7- چندآیه ازقرآن که در آن ها دوچیزباهم مقایسه شده اند، بنویسید: جواب= هل یستوی الذین یعلمون والذین لایعلمون   /   هل یستوی الأعمی والبصیر افلا تتفکرون  لایستوی الخبیث و الطیب   /  ومایستوی الأعمی والبصیر ولا الظلمات و لا النور لایستوی اصحاب النار واصحاب الجنه  /  وما یستوی الأحیاء و لا الأموات 8 - به نظر شما « آزادی » راباچه چیزهایی می توان مقایسه کرد؟ جواب= آزادی را باچیزهایی می توان مقایسه کردکه میان آن هاهمسانی وسنخیت وپیوندی باشد.این پیوند می تواند همانندی یا ناسازی باشد؛ مانند: آزادی و بردگی /  آزادی و آزادگی  /  پرنده و آزادی  /  آزادی و اسارت درس دوازدهم ( دستور زبان فارسی )   1- درعبارت زیر کدام واژه « اسم خاص است؟چرا؟ « از گرزوکمند و نیزه خیری نیست. تن قدرتمند رخش بود که آن ها را می کشید.» جواب= «رخش » چون جمع بسته نمی شود یا « ی » نکره نمی گیرد. 2- ثابت کنید که واژه ی « هوا » درجمله ی زیراسم معرفه( شناس ) است: « بوی شبدر دوچین هوا را عطرآگین ساخته است.»      جواب=  چون با حرف « را » آمده است. 3- درعبارت : « مریم به گل های زیبای باغچه آب داد.»  الف- یک اسم مشتق بیابید:                               ← باغچه  ب- چراواژه ی« مریم » اسم خاص است؟            ←زیرا نکره نمی شود یا جمع بسته نمی شود یا برهمه ی افرادطبقه ی خود دلالت نمی کند.  ج- درگروه اسمی « گل های زیبای باغچه » هسته کدام است؟  ← گل 4- جمله ای بنویسیدکه درآن واژه ی « سبزی » اسم جنس باشد:   جواب= « سبزی » برای انسان مفید است. 5- کدام یک از اسم های زیرساده ، مرکب یامشتق اند؟ الف- سیما     ← ساده                   ب- خنده      ← مشتق 6- کدام یک از اسم ها ساده ،کدام مرکب وکدام یک یک مشتق اند؟ الف- چهل ستون    ← مرکب                ب- دانشگاه  ← مشتق                 ج- مداد   ← ساده            د- سفیدرود   ← مرکب       ﻫ- پوشه  ←مشتق         و- پلکان ← ساده     ز- پاسبان  ← مشتق 7- خاص یا عام بودن اسم های زیر رامشخص کنید:  الف- قاسم  ← خاص       ب- همسایه ← عام           ج- ایران   ← خاص        د- انگیزه ← عام 8- درعبارت « ایران، سرزمین ابن سیناها وخواجه نصیرهاست.»  الف- یک اسم عام بیابید:  ← سرزمین                  ب- چرا « ابن سیناها » جمع بسته شده است؟ ← گاهی بعضی اسم ها ی خاص برجسته جمع بسته می شوند ودراین صورت، نظایر آن ها مورد نظراست و ابن سیناچنین است. 9- جمله ای بنویسید که در آن رعایت نقش نمای اضافه (کسره ی اضافه )الزامی است: جواب= معلمِ بچه ها آمد.   توپِبازی  -  قدِبلند  - لبِتشنه  -   پدراحمدرا دید   - اسبِسواری 10- هسته ی این گروه های اسمی رامشخص کنید:   همین دو کتاب جغرافی   -  خانه ی پدری  -  عامل مهم ترقی نوجوانان  -  سازمان ملی توسعه وپیشرفت اقتصادی      -  هر درخت میوه دار  -  همه کس  -  آهنگ های آسمانی  -  یک گله گوسفند  -  هرپنج دانش آموز   11- با یکی از راه های چهارگانه ثابت کنید کدام یک از واژه های زیراسم هستند: نوع            قید                  اصلی           معرفه           ساختمان             گرفتند            از          پیش تر   پیش          پنجم                تعجب آور          شعر         شعرا جواب= الف- می شود آن راجمع بست : نوع ها ، انواع ← قیدها – اصلی ها – معرفه ها (معارف)- ساختمان ها – شعرها(اشعار)   ب- «ی» نکره می گیرد: نوعی پارچه ج- «آن» و «این» میگیرد: این نوع پارچه د- درجمله نقش می پذیرد : این نوع را نمی پسندید. نوع پارچه راعوض کنید.                                              مفعول                     مفعول = واژه ی «گرفتند» فعل است. – واژه ی «از» حرف اضافه است. – واژه «پیش» قیدیاصفت است. 12- اسم های زیرراباعلامت یاعلامت های مناسب جمع ببندید: ستاره  ( ستاره ها- ستارگان )            چشم  ( چشم ها- چشمان )        گربه ( گربه ها )       کتاب  (کتاب ها- کُتُب)     خانم  (خانم ها)         عضو(عضوها- اعضا)             بچه (بچه ها )            عقاب  (عقاب ها)         پلنگ (پلنگ ها)         بنده (بنده ها- بندگان)           زانو (زانوها- زانوان)           ابرو(ابروها- ابروان)           فرمایش  (فرمایش) آشنا  (آشناها- آشنایان)       دانشجو  (دانشجوها- دانشجویان)                  ریاضی (ریاضی ها- ریاضیات) میوه ( میوه ها- میوه جات)        نکته (نکته ها )        بانو  (بانوها- بانوان)       نور(نورها- انوار)    کافر(کافرها- کفار) 13- جمع مکسرواژه های زیررابنویسید: زمان  (ازمنه)           قله   ( قلل)            رأی  (آرا)         شاهد  (شواهد)          عمل (اعمال)        دعا (ادعیه)            کاسب (کسبه)         نتیجه (نتایج)        مادّه  (مواد)             کافر(کُفار) 14- ساخت اسم های زیر رامشخص کنید:   کاروان (ساده)       قافله سالار(مرکب)         شتر (ساده)          آویزه (مشتق)       آبدوغ خیار (مرکب)       شترگاو پلنگ (مرکب)    زرافه (ساده)      زاغچه (مشتق)       کلاغ (ساده)    چنار (ساده)      پلکان (ساده)   لبه ( مشتق)    هوش (ساده)     جوشش (مشتق)    جو  (ساده)      پاسبان (مشتق)    گریه(مشتق)     نرده (ساده) 15- خاص یا عام بودن اسم های زیرراثابت کنید:   اسم                 عام یا خاص                                 علت آتش عام آتش ها – آتشی بزرگ هوا عام هوایی پول عام پول ها – پولی هنگفت  برنج    عام برنج ها- برنجی خوش پخت قاسم خاص جمع بسته نمی شود- و « ی » نکره نمی گیرد قاسم آباد        خاص جمع بسته نمی شود- و « ی » نکره نمی گیرد هلاک عام اسم معنی است وقائم به ذات نیست. سلامت عام اسم معنی است وقائم به ذات نیست. بره     عام بره – بره ای زیبا سنگ    عام سنگ ها – سنگی بزرگ چاره عام چاره ها – چاره ای شمع عام شمع ها- شمعی روشن زهره خاص جمع بسته نمی شود- و«ی» نکره نمی گیرد. سوسن       عام (اسم گل) سوسن ها – سوسنی را درگلدان کاشتم. سوسن خاص (اسم انسان) جمع بسته نمی شود و «ی» نکره نمی گیرد. شهاب                                  عام (سنگ آسمانی) شهاب ها – شهابی بزرگ شهاب خاص (اسم انسان) جمع بسته نمی شود- و«ی»نکره نمی گیرد. بهرام خاص (اسم سیاره-اسم انسان) جمع بسته نمی شود- و«ی» نکره نمی گیرد. مریخ خاص جمع بسته نمی شود- « ی» نکره نمی گیرد انگیزه عام انگیزه ها – انگیزه ای افتخار عام افتخارات – افتخاری بی نظیر 
 درس سیزدهم (املا)
  1- چاپ کتاب زبان فارسی چه خطی است؟ یکی از مزایای خط مزبور را بنویسید: جواب= نسخ- حرف ها به شکل واضح وبرجسته کناریک دیگر قرارمی گیرند.
 2- کدام خط برای دست نوشته های ما خط معیار به شمار می رود؟    ←خط تحریری
 3- چرا خط تحریری برای دست نوشته های ما خط معیار به شمارمی رود؟ جواب= به سبب ظرافت، زیبایی وسرعتی که درنوشتن آن است.
 4- درهر شماره املای برخی ازگروه کلمات نادرست آمده است، درست آن ها رابنویسید: الف-  مهرمانه وسری – فلق وشفق – قدر وخیانت -  هور وماه  - تشکّر وسپاس گزاری ب-  تعسّی وپیروی – فریاد ونهیب – آسایش وفراغ بال – تحصین واعجاب ج-  احرار و آزادگان – زینت بخش ازهار وگل ها - حلقه های ازکار -  عزم وبزرگی د-  الغا وتفهیم – نهنج گل – تفحسات عمیق – مزایا ومحاسن – زندگی پرتلاطم ﻫ-  خضوع وخشوع – ستورمرتّب ومنظّم – تملغ وچرب زبانی – افراط وتفریط و-  عشقه وپیچک – عناوین والغاب – ابرازمصرّّت – حاشیه گذاری ز-  ایجاد ونشئت – آزمندوحریص – وکیل ومغنّن – رایت والم – عریزه چی دربار ح-  هوزه های زبان شناسی – تأسی وپیروی – وزیرانتباعات – ادبیات قنایی – سلطه ی بیگانگان ط-  روغن مایه- شاعرمآثر- یال وغارب – اصطلاحات عرفانی – شجاع وسلهشور- راجب درس ی-  تعین قیمت -  وهله ی اول - نامه ی مزبور- تحقیق وبرّسی - – امیر ومعمور ک-  درنگ وتأنّی – غم قربت – بحر درکوزه – حج گذاران اهل قلم – مؤونت ویاری
 درس چهاردهم ( نگارش فارسی )
1- متن زیر چه نوع نوشته ای است؟ « آفتاب لب بام بود وهواگرم گرم . ازدیواری که روبه مغرب بود، هرم آفتاب توی حیاط می زد. بوی گرم خاک نم کشیده، هوارا پرکرده بود.» جواب= توصیفی
 2- توصیف زیربرای بیان چه مقصودی است؟ « دهی مثل همه ی دهات، یک لانه ی زنبور گلی وبه قدآدم ها، کنارآب باریکه ای یاچشمه ای یا استخری یا قناتی یعنی که آبادی.» جواب= توصیفی موجَز وطرح گونه از یک دِهِ سنتی را نشان می دهد.
3- توصیف ، یکی از راه های پرورش مطلب است که در انواع نوشته های ............ و ............. کاربرد دارد. جواب= ادبی -  علمی
 4- در توصیف کدام دسته از جزئیات یک پدیده باید مورد توجه قرار گیرد؟ جواب=  به آن دسته ازجزئیات که به روشن ترشدن مقصود کمک می کنند.
 5- موادتوصیف را فقط نام ببرید: جواب= حواس پنجگانه ، تجربه هایحسی وعاطفی ، و گنجینه ی واژگان درخور ومتناسب
  6- لازمه ی یک توصیف خوب برای نویسنده بهرمندی از ........و .................. است تابتوانددرهرموقع، تعبیری مناسب بیاورد. جواب= هنرمشاهده ی دقیق –الفاظ کافی ودرخور ذهنی
 7- کدام یک ازانواع نوشته ها بیش تر از هنر مشاهده بهره مند است؟ ← نوشته های توصیفی
 8- جمع مکسرکلمات زیررا بنویسید: نسخه: نُسَخ      دلیل: ادلّه      فیلسوف: فلاسفه     مکتوب: مکاتیب        اجنبی:  اجانب        حر: احرار   قلعه : قلاع     قریه : قُرا      تاجر : تجّار           رعیت : رعایا               مکتب : مکاتب         شیء :اشیا
 9- ( مفرد جمع های مکسر زیر را بنویسید: )
 10- صحیح کلمات زیر رابنویسید: درخواست استیفا  -  خورده فروشی  - تمریادبود – روغن مایع ← استعفا – خرده – تمبر - مایع

سواالات درس یازدهم زبان فارسی 3 عمومی

ردیف

نمونه سؤالات درس یازدهم زبان فارسی 3 عمومی : بازگردانی – بازنویسی

نمره

1

تفاوت بازگردانی و بازنویسی چیست ؟

5/0

2

مقصود از امروزی کردن نوشته های قدیمی چیست ؟ به این کار اصطلاحاً چه می گویند ؟

75/0

3

پایه و اساس بازآفرینی چیست ؟

5/0

4

یک نویسنده چگونه می تواند از متون قدیمی برای تمرین نویسندگی استفاده نماید ؟

5/0

5

باز گردانی چیست ؟ ( خرداد 86 )

5/0

6

معادل امروزی واژه های « گزند » و « سرا » را بنویسید . ( خرداد 83 گلستان )

5/0

7

در بیت زیر به جای واژه های مشخص شده چه معادل هایی در زبان معیار امروز قرار می گیرد ؟ (شهریور82گلستان )        « یکی شکر می گفت اندر آن خاک و دود     /     که دکان ما را گزندی نبود . »

5/0

8

ابیات و عبارات زیر را بازگردانی کنید .

الف ) مبر طاعت نفس شهوت پرست        /    که هر ساعتش قبله ی دیگر است. ( دی84 + خرداد83 تهران )

ب )   شنودم که در تنگنایی شتر              /   بیفتاد و بشکست صندوق دُر . ( دی 80 سراسری )

 ج  )  گرت همواره باید کامگاری      /          ز مور آموز رسم بردباری . (خرداد82گلستان+دی82تهران )

د  )    پسندی که شهری بسوزد به نار     /       اگر چه سرایت بود بر کنار . ( شهریور83تهران+ خرداد85 )

ه )    اگر هوشمندی به معنی گرای  /   که معنی بماند نه صورت به جای . ( خرداد84 + شهریور83استان تهران )

و  )  من از روییدن خار سر دیوار دانستم   /  که ناکس کس نمی گردد بدین بالانشینی ها . (خرداد81گلستان + شهریور84 و 85 )

ز ) افسرده مباش اگر نه سنگی   /   رهوارتر آی ، اگر نه لنگی . ( خرداد81 سراسری )   

ح )  چه باک از موج بحر آن را که باشد نوح کشتی بان .

ط )  ‌چه باشد گر خورم صد سال تیمار    /       چو بینم دوست را یک روز دیدار .  ( خرداد83گلستان )

ی ) نازک آرای تن ساق گلی / که به جان کشتم / و به جان دادمش آب / ای دریغا به برم می شکند . ( شهریور86)

ک ) شبی دود خلق آتشی برفروخت    /     شنیدم که بغداد نیمی بسوخت

     یکی شکر گفت اندر آن خاک و دود /  که دکّان ما را گزندی نبود .  ( خرداد 87 )

 

9

 

 

سوالات درس نهم زبان فارسی 3 عمومی

سؤالات درس [ جمله ي ساده و اجزاي آن ]                                      در امتحانات نهايي سال هاي مختلف

ر ديف	متن سؤالات درس 9 زبان فارسی 3 تجربی - ریاضی	بارم
1	هر يك از جمله هاي زير چند جزيي است ؟ ‌نام اجزاي آن را بنويسيد . الف) مادر دركنار فرزند اشك شوق مي ريزد.             ج‌)   شعر اين دوره پناه شكست خوردگان و نوميدان و از راه واماندگان شده بود . د )  شاخه هاي عظيم به وضعي موحش سيخ ايستاده بودند .	1 1 1
2	نمودار هر يك از جملات زير را رسم نماييد و نام اجزاي آن ها را بنويسيد.                            آن ها حافظ را لسان الغيب مي ناميدند .          ايرا ن به جوانان خود مي نازد . ما از تهديدهاي دشمن نمي هراسيم .              ما ايرانيان ، فرهنگ خود را بسيار غني مي دانيم .	7
3	نام اجزاي اصلي جمله ي« پدرم ليسانسم را به ديوار گچ فروريخته ي اتاقمان آويخت .» را بنويسيد . ( دی 84 عمومی )	1
4	در جمله ي زير كدام واژه را معادل فعل (( است )) محسوب مي كنيم ؟    شناخت يعني جدا كردن ارزنده از بي ارزش در همه ي شئون زندگي.	25/0
5	جمله ي سه جزيي (( توقف ممنوع است .)) را به جمله ي دو جزيي بي فعل تبديل كنيد . (شهریور 82 عمومی گلستان )	25/0
6	يك جمله ي دو جزيي استثنايي بي فعل بنويسيد . ( خرداد 83 عمومی گلستان )	25/0
7	تعداد  اجزاي جملات زير را مشخص كنيد .         الف) عيدت مبارك .                                 ب ) زندگي يعني عقيده .	5/0
8	با فعل هاي ( برخاست )يك جمله ي دو جزيي و ( پرورده ام )  يك جمله ي سه جزيي بسازيد .	5/0
9	يك جمله ي سه جزيي با مسند و يك جمله سه جزيي با متمم بنويسيد .	1
10	نمودار مقابل را كامل نماييد .                              جمله                     ( خرداد 81 عمومی گلستان )     نهاد                                        گزاره                                                                                                               گروه اسمي        گروه اسمي                                                                                                                                          ( معادل فعل )                                                                        ………………          ................               ..............	75/0
11	در جمله ي ( چند دسته بتّه ي خاردار در نقاط بي درخت سوت مي زدند.) واژه ي «خاردار» فشرده ي يك جمله ي سه جزيي با مفعول است . آن جمله را بنويسيد .	0.5
12	جمله ي « تردّد خودروهاي فرسوده هواي شهر را آلوده مي كند .» چهار جزيي است . آن را به سه جزيي با مسند تبديل نماييد.	0.5
13	نهاد و گزاره ی جمله ی « عیدتان مبارک » را زیر نمودار درختی بنویسید . ( دی 80 عمومی سراسری )	5/0
14	جمله های زیر چند جزئی است ؟ ( دی 80 عمومی سراسری )    الف ) ایران به دانشمندان خود می نازد .                ب )  گل های زیبا جلوه ی بی مانندی به شهر می دادند .	5/0
15	نمودار جمله ی زیر را رسم کنید و اجزای اصلی جمله را زیر نمودار قرار دهید . ( خرداد 87 عمومی )    « وزارت آموزش و پروش با خریداری میلیون ها جلد کتاب ، امکانات نسبتاً مناسبی را برای کتابخانه های مدارس فراهم کرد . »	25/1
16	نمودار جمله ی « مادر غذا پخت . » را رسم کنید . ( شهریور 82 عمومی گلستان )	75/0
17	نمودار جمله ی « ما به فرهيختگان خود مي باليم . » را رسم کنید . ( خرداد 83 عمومی گلستان )	75/0
18	نمودار جمله ی « اين پارچه از ابريشم است . » را رسم کنید . ( خرداد 82 عمومی گلستان )	75/0
19	جمله ی زیر چند جزئی است ؟ نوع آن را بنویسید . ( خرداد 81 عمومی گلستان )      « او را نسیم شمال می گفتند . »	5/0

 

سوالات درس هشتم زبان فارسی 3 عمومی

سؤالات درس 8 زبان فارسی 3 عمومی : زندگی نامه نویسی

ردیف	متن سؤالات درس « زندگی نامه »	بارم
1	چرا باید زندگی نامه دور از تعصب و غرض ورزی نوشته شود ؟ ( خرداد83 تهران )	5/0
2	چرا در نوشتن یک زندگی نامه ، اغراق و بزرگ نمایی تأثیر منفی دارد ؟( خرداد81گلستان+شهریور82گلستان )	5/0
3	در نوشته ی زیر که بخشی از زندگی نامه ی گاندی است ، نویسنده برای خارج نمودن نوشته از حالت عادی از چه شیوه ای استفاده کرده است ؟ ( خرداد 85 )      « اصلاحگر بود یا قدیس یا سیاستمداری بی پروا ؟ در نظر بیشتر جهانیان گاندی اصلاحگری انقلابی بود که پیروانش در وی چون قدیسی می نگریستند . »	25/0
4	در نوشتن زندگی نامه چه عاملی نویسنده را از واقعیت دور می سازد ؟ ( دی 84 )	5/0
5	برای این که یک زندگی نامه حالت معمول و عادی نداشته باشد ، به چه گونه ای می توان نوشت ؟ ( ذکریک مورد ) (دی 80 سراسری )	5/0
6	زندگی نامه ها علاوه بر رعایت نکان فنی چگونه باید نوشته شود ، تا سهم خود را درپژوهش های تاریخی و فرهنگی حفظ کند ؟ ( خرداد87 )	25/0
7	درنوشته ی زیر که بخشی از زندگی نامه ی ملا صدرای شیرازی است ، نویسنده ازچه شیوه ای بهره برده است ؟     « ابراهیم نگاه را از لای در گذراند و به محمد انداخت. محمد با چشمان بسته سخن می گفت . اما چاره ای نبود . لای چشم ها را آهسته باز کرد و گفت : عاقبت این نور مرا کور خواهد کرد . پدر در را تمام گشود ؛ با چاشنی خشونت . » ( خرداد 84 )	5/0
8	در نگارش زندگی نامه رعایت چه مواردی ضروری است ؟ ( دو مورد ) ( خرداد82 گلستان+خرداد83تهران )	5/0
9	دو مورد از روش های گردآوری اطلاعات را برای زندگی نامه نویسی بنویسید . ( شهریور82گلستان و تهران + شهریور83استان تهران )	5/0
10	از چه نظر کتاب تاریخ بیهقی از دیگر کتاب های تاریخ ممتاز شده است ؟ ( خرداد 83گلستان )	5/0
11	چرا در نوشتن یک زندگی نامه باید به واقعیات زندگی شخص مورد نظر تکیه کرد ؟ ( خرداد 86 )	5/0
12	در چه صورتی زندگی نامه ها ، سهم خود را در پژوهش های تاریخی و فرهنگی حفظ می کند ؟ ( شهریور86 )	5/0
13	در زندگی نامه هایی که شکلی کاملاً رمان گونه دارند ، نویسنده سعی می کند بر اساس .................. و با اتکا ................. زندگی یکی از بزرگان را در قالب یک ماجرا بنویسید . ( شهریور 85)	5/0
14	چه ویژگی هایی در نویسنده سبب می شود که یک زندگی نامه اعتبار داشته باشد ؟ (  شهریور 84 )	5/0
15	برای آن که یک زندگی نامه ارزش تاریخی و فرهنگی خود را حفظ کند ، در نگارش آن به چه نکته ای باید توجه داشت ؟ ( دی 82 تهران )	5/0

 

سوالات درس ششم زبان فارسی 3 عمومی

درس 6 : نگارش تشریحی

رديف	متن سؤالات درس 6 زبان فارسی 3 تجربی - ریاضی	بارم
1	در هر یک از عبارت های زیر از کدام شیوه ی نگارش استفاده شده است ؟ ( خرداد83شهرتهران ) الف ) خود گنبد چنگی به دل نمی زد ، لخت و آجری با گـُله به گـُُله سوراخ هایی برای کفترها ، از ته بر سقف مسجد نشسته بود ، زمخت و نخراشیده . ب ) توانایی و ناموری رستم در آن است که نماینده ی مردم است ، پرورده ی تخیل هزاران هزار آدمی زاد است که در طی زمان های دراز تجسمی از رویاها و آرزوهایشان آفریده اند .	5/0   5/0
2	کدام نوع مقاله از نظر شیوه ی نوشتن ، حاصل تأملات درونی نویسنده است؟ (خرداد81گلستان )	25/0
3	نوع نوشته ی زیررا از نظر شیوه ی نوشتن مشخص کنید .( خرداد81گلستان + شهریور82شهرتهران)      مدرسه دوطبقه بود و نوساز و در دامنه ی کوه تنها افتاده بود و آفتاب رو بود . یک فرهنگ دوست ، عمارتش را وسط زمین های خودش ساخته بود ، تابلوی مدرسه هم از دور داد می زد که : توانا بود هر که ... .	0.5
4	نوشته های تحلیلی حاصل ............... ما و نوشته های تحقیقی بر اساس .................. هستند . ( خرداد85)	0.5
5	نوشته های تحقیقی چه نوع نوشته هایی هستند ؟ ( دی 84 )	0.5
6	عام ترین و رایج ترین راه تشریح در نوشته های تشریحی چیست ؟ ( دی80 + خرداد83گلستان )	5/0
7	نوشته ها تحلیلی حاصل .................. ما هستند ؟ ( خرداد 84 )	5/0
8	با توجه به متن زیر به هر یک از سؤالات پاسخ دهید . (خرداد 87 )      کلاس دوم بغل دفتر بود . بعد سالن بود ؛ خالی و بزرگ که دوتا ستون سفید و چهارگوش پرش کرده بود . و آن ته سه چهار میز و نیمکت شکسته ، دیوار روبه روپوشیده ازعکس پهلوان ها و یک نقشه ی بزرگ آسیا و ... . الف) این نوع نوشته به چه شیوه ای نگارش شده است ؟ ب )  این نوع نوشته حاصل کدام یک از موارد زیر است ؟    1- دیده ها وشنیده ها      2- تأملات درونی          3- پژوهش ها	25/0 25/0
9	مقاله ی تشریحی یعنی چه ؟ ( خرداد 82 گلستان )	5/0
10	مقاله ها یا نوشته های تشریحی حاصل ........... و ............... هستند . ( شهریور82گلستان )	5/0
11	نوشته های تشریحی حاصل چیست ؟ ( شهریور 86 )	5/0
12	کدام نوع نوشته براساس پژوهش های ما یا دیگران به وجود می آید ؟ ( شهریور82 شهرتهران )	5/0
13	اگر بخواهیم چیزی یا جایی را که امروز وجود ندارد، تشریح کنیم ، چه باید بکنیم ؟ ( خرداد83استان تهران )	5/0
14	چرا عبارت زیر تشریحی است ؟ ( دی 82 شهرتهران )       اطراف مدرسه بیابان بود ، بی آب و آبادانی و آن ته رو به شمال ، ردیف کاج های درهم فرورفته ای که از سر دیوار گلی یک باغ پیدا بود .	5/0
15	نوع نگارش نوشته ی زیر ................. است ، چون نویسنده آن چه را که دیده نوشته است .(شهریور83شهرتهران)    تعدادی ستون و دیرک بلند و بدون نظم و ترتیب در آن جا دیده می شود ، ستون ها بسیارعظیم و غول آساست .	5/0
16	به شیوه ی نگارش نوشته ی زیر ، اصطلاحاً چه می گویند ؟ ( شهریور 84 )       اتاق نسبتاً بزرگ بود با دو پنجره به سمت آفتاب و پرده هایی رنگ و رورفته ، در گوشه ای از اتاق یک میزِگرد کوچک با دو صندلی قرار داشت .	5/0
17	نگارش هر یک از نوشته های زیر چگونه است ؟ ( خرداد 86 سراسری )  الف) شکل ظاهری کتاب در طول تاریخ تغییری اساسی کرده است . هزاران سال پیش نوشته ها را بر تخته سنگ ها ،چوب یا پوست جانوران نقش می کردند .  ب ) خورشید به تدریج پایین می رود و سایه های ستون ها و هیکل های پاسبانان ، روی خاک این زمین و ایوان سلطنتی دراز می شود .	5/0

 

سوالات درس پنجم زبان فارسی 3 عمومی

درس 5 : مطابقت نهاد و فعل  

رديف	متن سؤالات درس 5 زبان فارسی 3 تجربی - ریاضی	بارم
1	دليل حذف نشدن نهاد جمله ي زير را بنويسيد .  ( خرداد 82 گلستان )  ما ، دانش آموزان سال سوم ، آمادگي خود را براي انجام تحقيقات گسترده اعلام مي كنيم .	0.5
2	اگر كلمات داخل كمانك حذف شوند ، ‌چه نوع حذفي صورت گرفته است ؟ ( شهریور82 تهران+ خرداد 83 گلستان ) الف ) ( هوا ) ‌سرد است .              ب ) چه بهتر (‌شد ) كه شما را آن جا نديدم .	0.5
3	با توجه به جمله ي( با احترام ، ما ، دانش آموزان کلاس سوم دبیرستان ، تقاضا مي كنيم …)چرا حذف نهاد(ما) غير ممكن است ؟ ( خرداد 82 گلستان )	0.5
4	در عبارت زير مورد حذف شده را بیابید و بنویسید حذف به چه قرينه اي صورت گرفته است ؟     « می خواستم پنجره را ببندم ، اما نتوانستم . »   ( خرداد 87 )	0.5
5	در جمله ي دوم عبارت زير يك نمونه حذف مشخص كنيد . ( خرداد 86 )    « بيشه ظلماني بود . بي هيچ اثر از روشنايي هاي مبهم و خنك تابستان . »	25/0
6	برای کدام یک از اسم جمع های زیر می توان از هر دو فعل مفرد و جمع استفاده کرد ؟ ( شهریور 86 )     الف ) ملّت        ب ) مردم              ج ) مجلس             د ) کاروان	25/0
7	گونه ی مؤدبانه ی « رفتن » در مورد خود چیست ؟ ( شهریور 86 )	25/0
8	در جمله ی « می خواستم مطالب را بخوانم ، امّا نتوانستم » ( شهریور 86 )   الف ) کدام قسمت حذف شده است ؟                 ب ) حذف به چه قرینه ای صورت گرفته است ؟	5/0
9	در جمله ی « با چشمان گشاده به مردم نگاه می کرد . » کدام قسمت را می توان حذف کرد ؟ چرا ؟ ( خرداد 85 )	5/0
10	فعل مناسب را از داخل کمانک انتخاب کنید . ( شهریور 85 )   الف ) مردم با اتحاد و یکپارچگی به مؤفـّقیت ( دست یافت – دست یافتند . )    ب ) هیئت رسیدگی حل اختلاف نظر نهایی خود را ( اعلام کرد – اعلام کردند . )	25/0 25/0
11	در جمله ی « درخت هرچه بارش بیش ، سرش خم تر . » کدام یک از اجزای جمله حذف شده است ؟ با چه قرینه ای ؟ ( شهریور 85 )	5/0
12	در عبارت زير كدام بخش جمله و به چه قرينه اي حذف شده است ؟  ( خرداد 84 )     (( بعد از ظهري بود و هوا آفتابي و بچه ها سرشان گرم بود. ))	5/0
13	در عبارت زير كدام بخش جمله و به چه قرينه اي حذف شده است ؟      « من گفتم : این چه بهتر که تو هم ما همراه می شوی . »	5/0
14	در دو جمله ی پایانی عبارت زیر حذف فعل به چه قرینه ای است ؟ ( خرداد 83 تهران )      شش روز از ماندن ما در بیشه می گذشت . هنگام ظهر ، آرام و بی صدا به درختی تکیه داده ، در اندیشه ای فرو رفته بودیم . الف )ساختمان افعال را مشخص كنيد .        ب ) در دو جمله ي	5/0
15	در دو جمله ی پایانی عبارت زیرکدام فعل و به چه قرینه ای حذف شده است ؟ ( خرداد 83 تهران )    نشاطی دوباره در میان مسافران افتاد . همه نیروی تازه یافته بودند . از هر دری سخن می گفتند ، سخن هایی از خاطات شیرین و رنگین .	5/0
16	در جمله ی « در کتابخانه او را دیدم » چه جزئی و با چه قرینه ای حذف شده است ؟ ( خرداد 83 استان تهران )	5/0
17	کدام عبارت درست است ؟ دلیل پاسخ خود را توضیح دهید . ( شهریور 83 استان تهران )     الف ) سپاه به جبهه رفت .                       ب ) سپاه به جبهه رفتند .	5/0
18	در جمله ی « رفته بودم او را ببینم ، امّا نتوانستم . » کدام بخش و به چه قرینه ای حذف شده است؟ (دی 82 تهران)	5/0
19	فعل کدام عبارت درست است ؟ دلیل پاسخ خود را توضیح دهید . ( خرداد 81 گلستان )    الف ) کاروان به مقصد رسید .                 ب ) کاروان به مقصد رسیدند .	5/0
20	فعل کدام عبارت درست است ؟ دلیل پاسخ خود را توضیح دهید . ( خرداد 82 گلستان )    الف ) مردم به خیابان آمدند .                   ب ) مردم به خیابان آمد .	5/0
21	فعل کدام عبارت درست است ؟ دلیل پاسخ خود را توضیح دهید . ( شهریور 82 گلستان )    الف ) مجلس در این باره گفت .               ب ) مجلس در این باره گفتند .	5/0
22	صورت مؤدبانه ی « تو گفته بودی .» را بنویسید . ( خرداد 83 گلستان )	5/0
23	کدام جمله ی زیر از نظر مطابقت نهاد و فعل درست است ؟ ( دی 80 سراسری )    الف ) دسته ی عزاداران حسینی از مسجد حرکت کردند .     ب ) دسته ی اسکناس هزار تومانی گم شد .	25/0
24	در جمله ی « هر چه ارزانتر ، بهتر .» چه بخش هایی حذف شده است ؟ ( دی 84 )	5/0
25	آیا جمله ی « شاخه های پرپیچ و خم بید مجنون می رقصد . » از نظر مطابقت نهاد وفعل صحیح است ؟ چرا ؟ ( خرداد 87 )	5/0

 

سوالات درس چهارم زبان فارسی 3 عمومی

سؤالات درس چهارم زبان فارسی ( 3 ) عمومی : املای همزه در زبان فارسی

ردیف	شرح سؤالات	نمره
1	شکل درست همزه ( ء ) را در کلمات زیر بنویسید . ( دی 80 سراسری )     اشم/ ء / زاز  =                                  ملجـ / ء / =	5/0
2	شکل درست همزه ( ء ) را در کلمات زیر بنویسید . ( خرداد 83 استان تهران + شهریور 82 تهران )    ملجـ / ء / =                                        سـ / ء / ال =	5/0
3	شکل درست همزه ( ء ) را در کلمات زیر بنویسید . ( شهریور 83 استان تهران )    لـ / ء / امت =                                     مـ / ء / اخذ =	5/0

زبان فارسی 3 عمومی درس سوم

سؤالات درس 3 زبان فارسی 3 عمومی : ویرایش  

ردیف	شرح سؤالات درس سوم : ویرایش	نمره
1	درباره ي اشكال هاي نگارشي عبارت زير توضيح دهيد. ( دی 84 )        *  صبح وقتي اون اومد به قول معروف حوصله نداشتم .	5/0
2	چرا عبارت زیر از جهت نگارشی غلط است ؟ ( خرداد 83 تهران )         به او گفتم : « عجله نکن ، به قول معروف با عجله کار درست نمی شود . »	5/0
3	عبارت زیر را ویرایش کنید . ( خرداد 83 تهران )        در سیستم نوین آموزش و پرورش ، استفاده از پیشنهادات خانواده ها می تواند تأ ثیر گذار باشد .	5/0
4	جمله های زیر را از نظر نگارشی ویرایش کنید . ( خرداد 81 گلستان + خرداد 83 استان تهران )         به قول معروف خسته شدم .                          این بیمار از ضعف برخوردار است .	5/0
5	جملات زیر را ویرایش کنید . ( خرداد 85 )      الف) عدم بارندگی در کمبود آب های زیرزمینی بی تأ ثیر نمی باشد .      ب )  این موضوع ساده ای است که مشمول حال هر انسانی در هر زمانی می شود .	5/0
6	عبارت زیر را ویرایش کنید . ( دی 84 )         در مسابقه ي فينال آخر، تيم مدرسه ی ما از تيم مقابل باخت .	5/0
7	عبارت زیر را ویرایش کنید .  ( خرداد 84 )     بازرسين باتوجّه به سوابق گذشته ي متّهم نتايج به دست آمده را تلفناً يا به وسيله ي پست گزارش مي كنند .	5/0
8	عبارت زیر را ویرایش کنید .   ( خرداد 82 گلستان )       هنوز معلوم نشده است چه تعداد از قبول شده گان شامل اين قانون شده اند .	5/0
9	عبارت زیر را ویرایش کنید . ( خرداد 83 گلستان )        آيا چگونه پيامبر خدا ( صلّي ا...) برعليه كفار جنگيد ؟	5/0
10	عبارت زیر را ویرایش کنید . ( شهریور 84 )         بیداری مسلمانان را فراگرفته است .
11	عبارت زیر را ویرایش کنید . ( شهريور 83 تهران )        دانشمندان به منظور دست یابی به دانش هسته ای آزمایشات زیادی انجام دادند .	5/0
12	عبارت زیر را ویرایش کنید . ( دی 82 تهران )        یکی از دلایل علاقه ی من به شعر نو این است که شما از شنیدن آن لذّت می برید .	5/0
13	جملات زیر را ویرایش کنید . ( دی 80 سراسری )     الف ) سارق را دستگیر و به زندان بردند .     ب )  یک افسر حفاظت دشمن یک گلوله درکرد و کلـّه ی یکی از مخالفان را زد .	5/0
14	جملات زیر را ویرایش کنید . ( شهريور 85 )     الف ) آیا چگونه باززیکنی می تواند توپ را برای مهاجم تیم مقابل واگذار کند ؟      ب )  تلفناً از دوستم که از بیماری شدیدی برخوردار است ، دلجویی کردم .	5/0 5/0
15	جملات زیر را ویرایش کنید . ( شهریور 82 تهران )     الف ) دیدگاه او از دیدگاه روان شناسان متفاوت است .      ب ) این که گفتم مشمول حال شما هم می شود .	5/0
16	جمله ی زیر را با ذکر دلیل ویرایش کنید . ( شهریور 86 )        احساس نفرت به دیگران ناخوشایند است .	5/0
17	كدام جمله ي زير از نظر نگارشي درست تر است ؟ دليل خود را توضيح دهيد . ( خرداد 82 گلستان ) ·        مسكو مايل به انجام طرح خلع سلاح هسته اي اوكراين است . ·        مسكو مايل به اجراي طرح خلع سلاح هسته اي در اوكراين است .	0.5
18	كاربرد كلمات «  برعليه و برله » در چه صورتي درست است ؟ در مثال نشان دهيد . ( شهریور82 گلستان )	0.5
19	با توجه به عبارت : « داستانی که نوشته بودم را به عنوان انشاء در کلاس خواندم . »  ( خرداد 87 )  الف ) جمله را ویرایش کنید .      ب ) هر یک از موارد ویرایش شده به کدام نوع ویرایش مربوط است ؟	1
20	در جمله ی زیر موارد نادرست را از نظر نگارشی مشخص کنید و درست آن ها را بنویسید .( شهریور82گلستان)      « بازرسین با توجه به گذشته ی متهّم ، نتایج را تلفنی یا به وسیله ی پست گزارش می کنند . »	5/0
21	جمله ی زیر از نظر نگارشی چه اشکالی دارد ؟ ( خرداد 86 )      گاهی ماشین ها تولید صداهایی ناهنجار را ایجاد می کنند . که بسیار آزار دهنده است .	5/0
22	هر یک از موارد زیر مربوط به کدام نوع نگارش است ؟ ( شهریور 86 )   الف ) رعایت علایم نگارشی در زبان فارسی                ب ) حذف درست فعل به قرینه	5/0
23	چرا استفاده از تنوین در واژه ی « خواهشاً » نادرست است ؟ ( شهریور 82 تهران )	5/0
24	چرا به کاربردن جمله ی زیر غلط است ؟ ( شهریور 84 )  آیا چگونه باید به پاسخ رسید .	5/0
25	چرا کاربرد واژه ی « دوئیت » در عبارت زیر نادرست است ؟ ( شهریور 83 تهران )       دوئیت در میان افراد خانواده ، صفا و صمیمیت را از بین می برد .	5/0
26	صورت صحیح واژه های زیر را بنویسید . ( شهریور 83 استان تهران )           گاهاً                     خوبیت             اخلاق ها                 اصلح تر	1
27	چرا جمله ی زیر نادرست است ؟ ( دی 82 تهران )        این خبر را تلفناً به او گفته بودیم .	5/0

 

سوالات درس دوم زبان فارسی سوم تجربی

شرح سؤالات درس ( 2 ) زبان فارسی ( 3 ) عمومی : « جمله »

ردیف	شرح سؤالات درس ( 2 ) زبان فارسی ( 3 ) عمومی : « جمله »	نمره
1	تعداد تکواژها و جمله های نوشته ی زیر را به عدد بنویسید. ( خرداد 83 گلستان ) « اخترشناسی علمی است که به مطالعه ی اجرام آسمانی می پردازد.»	5/0
2	تعداد تکواژهای گروه اسمی زیر و تعداد واج های هسته ی آن را به عدد بنویسید . ( خرداد 81 گلستان )        هر چهار کارمند ساده	5/0
3	تکواژهای اشتقاقی و تصریفی را در واژه های زیر نشان دهید. ( دی 84 ) کودکان           غمگین                سبزتر                 بوستان	1
4	واج های کلمه ی « ذرّه » را مشخص کنید . ( دی 84 )	5/0
5	در عبارت زیر به ترتیب چند واژه و چند تکواژ دیده می شود؟  ( خرداد 86 )  « دکترمعین ، استاد ادبیّات دانشگاه تهران و مولف یک لغت نامه ی فارسی بود. »	5/0
6	واج های کلمه ی « تیرانداز » را مشخص کنید . ( خرداد 86 )	75/0
7	تعداد تکواژهای گروه « هرچهارکارگرساده » را بنویسید . در این گروه هسته کدام واژه است ؟ (دی 80 )	5/0
8	تعداد واج های ( تاریخچه ) را بنویسید . ( دی 80 سراسری )	25/0
9	با توجه به عبارت : « وزارت آموزش و پرورش با خریداری میلیون ها جلد کتاب ، امکانات نسبتاً مناسبی را برای کتابخانه های مدارس فراهم کرد . » ( خرداد 87 ) الف ) عبارت فوق از ............... واژه تشکیل شده است .    ب )  نوع تکواژ « وزارت » را بنویسید .	25/0 25/0
10	تعداد واج های کلمات زیر را به عدد بنویسید . ( خرداد 82 گلستان )       اصول                  قوانین	5/0
11	جمله ی « سرانجام بر آن نهادند که پهلوانی ایرانی تیری به سوی خاور رها کند . » مستقل ساده است یا مرکب ؟ پاسخ خود را با ذکر دلیل بیان کنید . ( خرداد 86 )	75/0
12	با توجه به عبارت زیر به سؤالات پاسخ دهید .     « او برای دست یابی به آینده ی بهتر ، تمام راه های تلاش را پیمود . » الف ) جمله ی فوق از چند تکواژ تشکیل شده است ؟  ب ) یک تکواژ وابسته ی تصریفی در عبارت بالا بیابید .       ج ) « برای » چه نوع تکواژی است ؟	25/0 25/0 5/0
13	واج های کلمه ی « پیمان » را مشخص کنید . ( خرداد 85 )	5/0
14	عبارت زیر چند تکواژ دارد ؟ ( خرداد 85 ) «کلاس و بچه ها برای من با دو احساس ، شوق و نگرانی ، همراه بود . همه چیز دراطرافم ناشناس بود .»	25/0
15	به عبارت زیر توجه نموده ، سپس پاسخ دهید . ( شهریور 85 )   « برای مادرم در حیاط چادر زدیم و فقط سرمای کشنده و برف زمستان بود که توانست او را به چهار دیواری اتاق بکشاند . »                الف) جمله ی مرکب عبارت فوق را مشخص نموده ، بنویسید . ب‌)       هر یک از تکواژهای « برای » و « برف » چه نوع تکواژی هستند ؟	5/0 5/0
16	واج های کلمه ی « آرزو » را مشخص کنید . ( خرداد 84 )	5/0
17	گروه اسمی زیر چند تکواژ آزاد و چند تکواژ وابسته دارد ؟ ( خرداد 84 )   خوش بختی برای امیدواران	5/0
18	در عبارت « خانه های دِه تا چمنزار امتداد داشت .» ( شهریور 84 ) الف ) چند تکواژ و چند واژه وجود دارد ؟         ب ) تکواژهای وابسته کدامند ؟	1
19	تعداد تکواژها و واژه ها را در عبارت زیر بنویسید . ( خرداد 83 تهران )    « بلند شد و کلاه خود را برداشت . گذاشت روی کاهدان . »	1
20	تعداد تکواژها و واژه ها را در عبارت زیر بنویسید . ( شهریور 83 تهران )    « نسیم محبت دوستان ، مشام جان را می نوازد . »	1
21	تعداد تکواژها و واژه ها را درجمله ی زیر بنویسید . ( شهریور 82 تهران )     « زاده می شود کودک صبح »	5/0
22	تعداد واژه های گروه « آن دو دفترچه ی دانش آموز » را به عدد بنویسید و هسته ی این گروه اسمی را مشخص کنید . ( خرداد 83 استان تهران )	5/0
23	تکواژهای آزاد واژه های « ناتوانی – نسنجیده – ستایشگری – ناخوانا » را پیدا کنید . (شهریور83 استان تهران )	1
24	نوع تکواژهای آزاد واژه های « آفریدگار » و « نمناک » را بنویسید . ( دی 82 تهران )	5/0
25	عبارت « هوا گرگ و میش بود که دوباره برگشتم . » چند تکواژ دارد ؟ ( دی 82 تهران )	5/0
26	عبارت « زمان که بخشنده بود ، موهبت های خویش را تباه می سازد . » چند واژه دارد ؟ ( دی 82 تهران)	5/0

 

سوالات درس اول زبان فارسی سال سوم تجربی - ریاضی

 سؤالات درس ( 1 ) زبان فارسی ( 3 ) : قواعد ترکیب

ردیف	متن سؤالات درس قواعد ترکیب	نمره
1	در نظام آوايي زبان فارسي الگوی هجایی  با صامت آغاز مي شود يا با مصوّت ؟ ( خرداد 82 گلستان )	25/0
2	الگوی هجایی واژه ی « سرو » را بنویسید . ( خرداد 82 گلستان )	5/0
3	چرا تولید واحد های زبانی زیر غیرممکن است ؟ ( خرداد 82 گلستان ) الف ) امروز دانش آموزان به مدرسه رفت .             ب ) کار آن ها مرد	5/0
4	در تولید واحد زبانی زیر چه قاعده ای رعایت نشده است ؟        مدرسه ی یک روز خاطره	25/0
5	هر تكواژ براي اين كه توليد شود يا از زبان های بیگانه به زبان فارسی راه یابد ، بايد از صافي كدام قواعد زبان عبور كند ؟ ( شهریور 82 گلستان )	25/0
6	براي هريك ازالگوهاي هجايي زير يك كلمه بسازيد .  (شهریور 82 گلستان )  الف ) صامت + مصوّت     ب) صامت + مصوّت + صامت + صامت	25/0 25/0
7	كوچك ترين واحد زبان چه نام دارد ؟ ( دی 80 سراسری )	25/0
8	در تولید واحدهای زبانی زیر چه قاعده ای رعایت نشده است ؟ ( خرداد 81 گلستان )  الف ) پسرک به مدرسه می رفتند .            ب ) درخت به دیدار من شتافت .	5/0
9	در تولید واحد زبانی زیر چه قاعده ای رعایت نشده است ؟ ( دی 80 سراسری )           گنجشک کتاب می خواند .	25/0
10	در تولید واحد زبانی زیر چه قاعده ای رعایت نشده است ؟ ( خرداد 84 )         من ، من را درآینه دیدم .	25/0
11	در تولید واحدهای زبانی زیر چه قاعده ای رعایت نشده است ؟ ( شهریور 83 استان تهران )    الف ) برمی داشتند داشتند .               ب ) من ، من را صدا زدم .	50/0
12	تعداد واج هاي كلمات « ابر » و « دماوند »  را بنويسيد. ( خرداد 83 گلستان )	5/0
13	یک مثال بنویسید که در آن قواعد معنایی رعایت نشده باشد . ( شهریور 82 تهران )	5/0
14	چرا تولید واحد « بلند آسمان این » درست نیست ؟ ( شهریور و دی 82 تهران )	5/0
15	الگوی هجایی واژه ی « ریخت » را بنویسید . ( دی 82 تهران )	5/0
16	برای رعایت نکردن هریک از قواعد معنایی و کاربردی یک مثال ذکر کنید . ( خرداد 83 استان تهران )	1
17	کاربرد گروه اسمی « بلندِ دماوند کوه » بر اساس کدام قاعده ی زبانی ترکیب نادرست است ؟ ( شهریور 83 تهران )	5/0
18	چرا ساخت واژه ی « رَتـْدْ » امکان پذیر نیست ؟ ( شهریور 83 تهران )	5/0
19	چرا نمی توان واژه ی « بَپْـرْ » را تولید کرد ؟ ( شهریور 84 )	5/0
20	کدام یک از قواعد ترکیب به ما کمک می کند تا هر جمله ای را در جایگاه خودش به کارببریم ؟ ( شهریور86)	25/0
21	کدام یک از واژه های زیر براساس الگوی هجایی « صامت + مصوت + صامت + صامت » ساخته نشده است؟ دلیل خود را ذکر کنید . ( شهریور 86 )    الف ) فیض        ب ) کین              ج ) ابر           د ) پارس	5/0
22	الف ) طبق چه قاعده ای واحد زبانی زیر نادرست است ؟ ( شهریور 85 )        « علف های سبز ، گوسفندان را می درند . »  ب ) جمله ی فوق را به گونه ای تغییر دهید که در زبان معیار قابل استفاده باشد .	5/0   5/0
23	گروه اسمی « خندان چهره آن ها » را با توجه به قواعد هم نشینی اصلاح کنید . ( شهریور 84 )	5/0
24	چرا جمله ي زير در زبان فارسي معياركاربرد ندارد؟ شكل صحيح آن چگونه است؟ (خرداد 86 )    « نور، درخت شاخه هاي نازك ترين را نوازش مي كرد. »	0.75
25	به چه دليل واژه ي « ربِْپْ » در زبان فارسي قابل تلفّظ نيست؟ ( خرداد 86 )	0.5
26	توضیح دهید به چه علت جمله ی « دشت گوسفندان را می چراند » نادرست است ؟ صورت صحیح آن را بنویسید . ( خرداد 83 تهران )	5/0
27	چرا واژه ی « داگـْکْ » با وجود برخورداری از الگوی هجایی در زبان معیار کاربرد ندارد ؟ (خرداد 83 تهران)	5/0
28	کوچک ترین واحد زنجیره ی گفتار چیست ؟ ( خرداد 81 گلستان )	25/0
29	به چه دلیل کاربرد واحدهای زبانی زیر نادرست است ؟ ( خرداد 81 گلستان )    الف ) تو ، تو را از دید دیگران پنهان نمودی .                 ب ) صمیمی دوستان آرزوی دیدن خوب	5/0
30	الگوی هجایی واژه ی « چاره » را بنویسید . ( خرداد 85 )	5/0
31	الگوی هجایی واژه ی « پارس » را بنویسید . ( دی 84 )	5/0
32	الگوی هجایی واژه ی « گل » را بنویسید . ( خرداد 84 )	5/0
33	جمله ی « درخت ، آسمان را شخم می زند . » براساس کدام قاعده ی ترکیب نادرست است ؟ ( دی 84 )	5/0
34	در جمله ی « پرنده ، آبی پاک آسمان را نشانده است . »   الف ) رعایت نکردن کدام قواعد ترکیب ، ساخت جمله را غیرممکن کرده است ؟    ب )  الگوی هجایی « آبی » را بنویسید .    ( خرداد 87 )	5/0 5/0
35	در جمله ی « دانش آموزان خوب در درس مؤفق می باشد . » کدام قاعده ی زبانی رعایت نشده است ؟ ( خرداد 83 گلستان )	25/0
36	چرا ساختن واژه ی « وَتـْـدْ » امکان پذیر نیست ؟ ( خرداد 83 گلستان )	5/0

 

جشنواره ی طراحی سوال زبان فارسی 3 عمومی

سلام علیکم

مهلت شرکت در جشنواره ی طراحی سوال زبان فارسی ۳ عمومی و ارسال یک نمونه سوال کلی تا تاریخ ۲۵/۱۱/۱۳۹۰ تمدید شد .

جهت اطمینان و اطلاعات بیشتر می توانید به سایت زیر سر بزنید .

قسمت خبرها       http://www.aee.medu.ir/

و یا از لینک زیر استفاده کنید .

http://www.aee.medu.ir/IranEduThms/theme2/cntntpge.php?pgid=22&rcid=48

زبان فارسي 3 عمومي دي 83 استان مركزي

سؤالات امتحان نهایی (سالی-واحدی) سال 1383

الف) دستور زبان (8 نمره)

1- واژه از لحاظ معنا به چند دسته تقسیم می شود؟ نام ببرید و برای هر کدام مثال بنویسید.

2- فعل کدام عبارت درست است؟ دلیل پاسخ خود را توضیح دهید

الف- به مقصد رسیدند.        ب- کاروان به مقصد رسید

3- گونه ی مؤدبانه ی افعال زیر را بنویسید.

از شما می خواهم، حقیقت را بگویید.

4- از مصدر « بستن» دوم شخص مفرد ماضی مستمر و مضارع اخباری بسازید.

5- نوع افعال نوشته ی زیر را از نظر ساختمان ( ساده ، پیشوندی و مرکب) بنویسید.

بهار گره از شکوفه باز کرد و گل در آغوش چمن بشکفت.

6- جمله زیر چند جزئی است نوع آن را تعیین نمایید.

« او را نسیم شمال می گفتند.»

7- جمله ی زیررا با کلمات مناسب کامل کنید.

در جمله ی عادی نهاد همه ی جمله ها در ... و فعل در ... قرار می گیرد.

8- واژه ی « عمو » در کدام جمله شاخص و در کدام جمله،هسته ی گروه اسمی است؟

الف ) عمو پرویز دوست داشتنی است.

ب) محمد، عموی محسن است.

9- واژه ی « این » را یک بار به عنوان ضمیر و بار دیگر به عنوان صفت اشاره در جمله های جداگانه بکار ببرید.

10- برای واژه ی « فرش» ممیز و یک صفت شمارشی بنویسید.

11- نمودار پیکانی گروه اسمی« شهری نسبتاً قشنگ » را رسم کنید.

12- واژه ی « خداشناس» فشرده ی یک جمله ی سه جزئی با مفعول است. آن جمله را بنویسید و مفعول آن را پیدا کنید.

13- واژه ی «نارس» چه نوع واژه ای است؟ ساخت آن چگونه است؟

14- با واژه ی «کودکانه» دو جمله بسازید، که این واژه در یکی « صفت» و در جمله ی دیگر «قید» باشد.

ب) زبان شناسی(4نمره)

15- برای هر یک از الگوهای هجایی زیر یک تکواژ بسازید.

الف) صامت + مصوّت

ب) صامت + مصوّت + صامت + صامت

16- تعداد واج های کلمات زیر را بنویسید.

1- ابر                   2- دماوند

17- تکیه ی واژه های « مظلوم » و « نشستم » در کجا قرار دارند؟

18- با گذاشتن علامت « ، » در جای مناسب عبارت زیر را به دو گونه بنویسید که معانی متفاوت داشته باشد.

« او هر روز نامه هی می خواند »

19- واژه های زیر چه معنایی دارند و چگونه ساخته شده اند؟

سمت:

ساف:

20- برای نقش سوم زبان « حدیث نفس » مثالی ذکر کنید.

21- با استفاده از کلمات مناسب در جاهای خالی ، جمله ی زیر را کامل کنید.

شاید اساس ترین نقش زبان...... در میان...... باشد.

ج)نگارش (5نمره)

22- فهرست مقالات فارسی به چه شیوه ای و توسط چه کسی تنظیم شده است؟

23- معمولاً در چه زمانی از زبان طنز استفاده می شود؟

24- به چه دلیلی در یک نوشته ی طنز آمیز گاهی غلط های املایی آگاهانه به کار برده می شود؟

25- در عبارت زیر، نویسنده با چه صور خیالی ، طلوع صبح را توصیف کرده است؟

« سپیده پرتو انبوهش را به جان تیرگی نشانه می رود... زاده می شود کودک صبح.»

26- سفرنامه ها و گزارش ها چگونه می توانند جزء نوشته های ادبی و هنری باشند؟

27- بیت زیر را با رعایت نکات و با توجه به اصول و قواعد نگارش در دو سطر بازنویسی کنید.

«افسرده مباش اگر نه سنگی             رهوارتر آی اگر نه لنگی»  (نظامی)

28- دو مورد از روش های گرد آوری اطلاعات برای زندگی نامه نویسی را بنویسید.

29- عام ترین و رایج ترین راه تشریح را چیست؟

30- توجه به جنبه های دستوری ، نگارشی و املایی جزء کدام نوع ویرایش است؟

د) املا و بیاموزیم (3 نمره)

31- املای نادرست کلمات را در عبارت زیر اصلاح کنید.

ما باید غدر دوستان را بدانیم و از علم و رنج آنان بکاهیم.

32- «ان» در کلمات زیر نشانه ی چیست؟ معنی آنها را بنویسد.

              1- شامگاهان

              2- گیلان

33- جمله زیر را ویرایش کنید.

«همه بچه ها به او احسن گفتند.»

34- جمله «بزرگ مردی بود خواجه نظام الملک» چگونه شکل بلاغی به خود گرفته است؟

35- مشخص کنید کدام یک از واژه های زیر «دو تلفظی» هستند؟

رنگرز ، تند گو ، مستمند ، هوشمند ، باغبان

36- نوع فرآیند واجی واژه ی «دست بند» را بنویسید.

37- دو کلمه بنویسید که در آن ها «واو معدوله» بکار رفته باشد.

شهریور ماه سال 1388 زبان فارسي 3 عمومي

سؤالات امتحان نهایی شهریور ماه سال 1388

الف: زبان شناسی (4 نمره)

1- الگوی هجایی واژه ی «هیئت» را بنویسید.

2- برای قاعده ی « نحوی» یک مثال درست و یک مثال نادرست بنویسید.

3- با استفاده از روش ترکیب ازواژه ی « پوش » و با استفاده از روش اشتقاق ازواژه ی «کوش» دو واژه ی جدید بسازید .

4- واژه ی مشخّص شده در عبارت زیر مشمول کدام یک از وضعیّت های چهارگانه شده است؟

5- درست یا غلط بودن هر یک از جملات زیر را مشخّص کنید.

الف) ما نقش های زبان را به عنوان بخشی از فرایند رشد طبیعی به کمک درس و آموزگار فرا می گیریم.

ب) دانش و مهارتی که در زمینه ی زبان و نقش های آن به طور طبیعی به دست می آید، بسیار محدود و ناچیز است.

6- هر یک از جملات زیر را کامل کنید.

الف) ما به کمک نقش.......... به احکام علمی دست می یابیم.

ب) ما به کمک نقش........... از خود و آنچه درونمان می گذرد، سخن می گوییم.

7- بیت زیر شعر است یا نظم؟ دلیل خود را بنویسید.

چه غم دیوار امّت را که دارد چون تو پشتیبان؟       چه باک از موج بحر آن را که باشد نوح کشتیبان؟

ب: نگارش (5 نمره)

8- کاربرد کدام واژه در عبارت زیر غلط است؟ به جای آن از چه واژه ای باید استفاده کرد؟

به وسیله ی پست نامه ی مفصُلی برایت فرستادم.

9- جمله ی زیر را ویرایش کنید.

یکی از دلایل علاقه ی به رمان این است که شما با خواندن آن احساس آرامش می کنید.

10- چرا در زندگی نامه نویسی باید دقّت داشته باشیم تا رنگ ادبی زندگی نامه از جنبه ی تاریخی آن نکاهد؟

11- با استفاده از آرایه ی «حس آمیزی » یک جمله بنویسید.

12- دو دایرةالمعارف چند دانشی را نام ببرید که قرن ها پیش نگاشته شده اند.

13- فواید استفاده از رایانه برای محقّقان چیست؟

14- صورت جلسه به چه نوشته ای گفته می شود؟

15- برای ضمانت قول نامه چه کاری انجام می دهند؟

16- در بازنویسی ضمن حفظ محتوا و پیام، چه تغییراتی در نوشته ایجاد می شود؟ ( ذکر دو مورد کافی است)

پ: دستور زبان (8 نمره)

17- گونه ی مؤدّبانه ی « گفتن » درباره ی مخاطب چیست؟

18- در چه صورت حذف نهاد جدا از جمله ی « من این موضوع را گفته بودم. » امکان پذیر نمی شود؟ 

19- وجه فعل جمله ی « باید دوستان، به خانه ی شما بیایند» را بنویسید.

20- با توجه به جمله ی: « مادر بزرگ مهربان من در خانه ی ما می ماند.»

الف) فعل جمله را گذرا کنید.

ب) هسته ی اولین گروه اسمی جمله را مشخّص کنید و تعداد واج های آن ( هسته) را بنویسید.

21- جمله ی « امروز پیام تبریکی برای موفّقیّت دوستم می فرستم» را مجهول کنید.

22- واژه ی «نا خوانا» را بر اساس ترتیب اجزای سازنده تا مرحله ی تکواژ تجزیه کنید.

23- دو واژه ی «تخته» در عبارت های زیر از نظر دستوری چه تفاوتی با یک دیگر دارند؟

الف) یک تخته فرش                            ب) بهترین تخته ی کلاس

24- ساخت واژه ی « خویشتن شناس » را در الگوی .......+.......،....... قرار دهید.

25- در عبارت: « بعضی از اخترشناسان متخصّصانی هستند که کار آن ها مشاهده ی اجرام آسمانی است.»

الف) نهاد جمله را مشخّص کنید.

ب) یک واژه ی مرکّب مشخّص کنید.

پ) یک وابسته ی وابسته بیابید، نوع ان را مشخّص کنید و نمودار پیکانی آن را رسم کنید.

26- با توجّه به عبارت زیر، به هر یک از سؤالات داده شده پاسخ دهید.

فرزندان سرزمین ایران در عرصه ی رقابت های جهانی ، قدم به قدم با هم سالان خود پیش می روند.

الف) عبارت فوق چند واژه دارد؟

ب) در عبارت فوق واژه های « مشتق- مرکّب » و « مشتق » را مشخّص کنید.

27- با توجه به عبارت زیر به هر یک از سؤالات داده شده پاسخ دهید.

« شاعر پر آوازه ی شیراز، حافظ، با بیان مضامین عمیق عاشقانه – عارفانه، ما را از توجه به ظواهر دنیوی رهانده است.»

الف) فعل جمله را با حفظ شخص تبدیل به مضارع التزامی کنید.

ب) یک نقش تبعی بیابید و نوع آن را بنویسید.

پ) نمودار مناسب جمله ی فوق را رسم کنید و جمله را در نمودار قرار دهید.

ت: املا و بیاموزیم (3نمره)

28- در گروه اسمی « زنبورهای عسل» کدام فرآیندهای واجی دیده می شود؟

29- انواع هم آوایی را در هر دسته از کلمات زیر بررسی کنید.

الف) روان ( = روح )، روان (= جاری )         ب) خویش (= خود)، خیش (= گاو آهن)

30- در عبارت زیر دو غلط املایی به کار رفته است، صحیح هر یک را بنویسید.

یک کیسه به پدر باید داد و یک کیسه به پسر، تا خویشتن را ضیعتکی هلال خرند و فراخ تر بتوانند زیست و ما حقّ این نعمت تندرستی که باز یافتیم، لختی گذارده باشیم. بسیار دعا کرد و گفت: « این صلت فخر است، پذیرفتم و باز دادم که مرا به کار نیست و قیامت سخت نزدیک است. وزر و وبال این چه به کار آید؟»

31- در گروه کلمات زیر، املای چهار واژه غلط نوشته شده است، صحیح هر یک را بنویسید.

غریضه ی حبّ ذات- سیره و مغازی – تأنّی و آهستگی – ستور کتاب- ثمین و گران ها -  وجه شبه- حبوط و صعود- کلمه ی مهمل- قالب نمادین- خطوات متقارب- خلأ سلاح کهر و کرند- تفرّس و جست و جو

زبان فارسی 3

الف:زبان شناسی

1- چرا تولید واحد زبانی زیر امکان پذیر نیست؟ آن را به گونه ای بنویسید که کاربرد پیدا کند. «یاس های باغچه ی سپید مادر بزرگ»

الگوی هجایی واژه ی «آیین» را بنویسید.

2- در جمله زیر براساس کدام رابطه ی معنایی به معنی واژه ی «مهر» پی می بریم؟

«مهر و تسبیح را بر سجاده نهادیم.»

3- یک واژه مثال بزنید که کاملاً متروک و از فهرست واژگان زبان حذف شده باشد؟

4- صورت کامل علامت اختصاری «سمت» را بنویسید.

5- با توجه به جمله «کودک از شادی خنده سر داد و به آغوش پر مهر مادرش پناه برد.»

الف) واژه ی «شادی» به چه شیوه ای ساخته شده است؟

ب) واژه ی «خنده» مشمول کدام یک از وضعیت های چهار گانه شده است؟

6- در هر یک از جملات زیر هدف از هر ارتباط زبانی چیست؟

الف) هفته ی آینده نمایشگاه نقاشی در نگارخانه ی مهر برگزار می شود.

ب) می بینی چه سوز سردی می وزد!

7- در بیت «به نام خداوند جان آفرین          حکیم سخن در زبان آفرین»

شاعر به کمک اصول و قواعد عروض و قافیه و در چارچوب سنت ها و روش های شاعری در فرهنگ ایرانی، دو ساخت تازه ی ................. و .................. را بر مجموعه ی ساخته های آوایی فارسی افزوده است.

 

ب: نگارش

1- دو ویژگی «دایره المعارف فارسی» را بنویسید.

2- عام ترین و رایج ترین راه تشریح چیست؟

3- از مراجع اصلی تحقیق، دو «سرگذشت نامه» را نام ببرید؟

4- بیت زیر را باز گردانی کنید؟

«گرت همواره باید کامکاری             زمور آموز رسم بردباری»

5- با استفاده از آرایه ی «جان بخشی» جمله ی زیر را به جمله ی ادبی هنری تبدیل کنید.

«با رسیدن بهار شکوفه ها باز شد.»

6- به کمک ضرب المثل زیر، مطلبی طنز آمیز در سه سطر بنویسید.

«گنه کرد در بلخ آهنگری               به شوشتر زدند گردن مهتری»

7- دو غلط ویرایشی در جمله ی زیر بیابید و هر یک را با ذکر دلیل ویرایش کنید؛ سپس بنویسید اصلاح هر مورد مربوط به کدام نوع ویرایش است؟

«اعتلاء علمی دانش پژوهان ایرانی در جهان تأیید و مورد توجه همگان قرار گرفت»

ج: دستور

1- با توجه به عبارت زیر، به سوالات زیر پاسخ دهید.

«وقتی جهان گرد برزیلی سی و سه پل را دید، شگفت زده و بی اختیار هنرمندان اصفهانی را ستود»

الف) در عبارت فوق چند جمله ی مستقل وجود دارد؟

ب) عبارت فوق چند واژه دارد؟

ج) در عبارت فوق یک واژه بیابید که در آن نقش تبعی به کار رفته باشد؛ سپس نوع آن را بنویسید.

د) ابتدا بنویسید ساخت واژه ی «هنرمندان» چگونه است؛ سپس انواع تک واژ مشخص کنید.

هـ) فعل جمله آخر را با حفظ شخص تبدیل به مضارع اخباری کنید.

2- در عبارت:

«وقتی خبر پیروزی رزمندگان اسلام از رادیو اعلام شد، پدر سر به آسمان برداشت و گفت: شکر خدا»

الف) کدام فعل حذف شده است؟ قرینه ی آن را بنویسید.

ب) جمله ی اول چند جزئی و گذرا به چیست؟

ج) نمودار جمله ی اول را رسم کنید؟

د) ساختمان فعل جمله ی دوم را بنویسید.

3- در جمله زیر دو وابسته ی وابسته بیابید نوع هر یک را مشخص کنید و نمودار پیکانی هر یک را رفع کنید؟

«پرچم هر کشور، نماد استقلال و بیانگر هویت ملت است»

4- بر اساس الگوی ساخت «اسم + بن مضارع        صفت» یک واژه مثال بزنید؟

5- با بررسی ساخت دو واژه ی «نادرست» و «ناسپاس» یک تفاوت و یک شباهت مشخص کنید؟

6- با بررسی واژه ی «نو آموزی»

الف) آن را بر اساس ترتیل اجزای سازنده تا مرحله تکواژ تجزیه کنید.

ب) آن را تا مرحله واج تجزیه کنید و بنویسید چند صامت در آن بکار رفته.

ج) کدام هجای آن تکیه می گیرد.

 

د) املاء و بیاموزیم

1- با توجه به جملات زیر به هر یک از سوالات زیر پاسخ دهید؟

«باغبان این گلستان، تخم گل های سنبل را در زمین برافشاند و به انتظار شکفتن گلها نشست»

الف) کدام واژه دو تلفظی است؟

ب) یک صامت میانجی در متن فوق بیابید

ج) دو واژه ی بیابید که در آن فرایند واجی صورت گرفته باشد سپس نوع فرایند واجی هر یک را بنویسید؟

2- در گروه کلمات زیر املای کدام واژه ی داخل کمانک صحیح است؟

الف) گماشته و (منصوب - منسوب)     ب) (تعنی – تأنی) و درنگ

3- در گروه کلمات زیر املای چهار واژه غلط است صحیح هر یک را بنویسید؟

فراق ملک – ذرع و پیمان – شهر خاف – اشاعه و ترویج – شخص مسلوب الاراده – تحف و هدایا – سستی و احمال – سفر و حضر

 

زبان فارسی 3

الف- نگارش (5نمره)

1- جمله ی زیر را ویرایش کنید.

یکی از دلایل علاقه ی من به شعر نو این است که شما از شنیدن آن لذّت می برید.

2- چرا جمله ی زیر از نظر نگارشی نادرست است؟

این خبررا تلفناً به او گقته بودیم.

3- ضرب المثل « شتر در خواب بیند پنبه دانه »انتقادی طنزآمیز از چیست؟

4- چرا عبارت زیر تشریحی است؟

«اطراف مدرسه بیایان بود. بی آب و آبادانی و آن ته روبه شمال ، ردیف کاج های درهم فرو رفته ای که از سر دیوار گلی یک باغ پیدا بود.»

5- برای آنکه یک زندگی نامه ارزش تاریخی و فرهنگی خود را حفظ کند، در نگارش آن به چند نکته ای باید توجه داشت؟

6- بیت زیر را به نثر بازگردانی کنید.

گرت همواره باید کامکاری                    زمور آموز رسم بردباری

7- برای طنزآمیز کردن توصیف چهره و حالات و خصایص انسانی نویسندگان معمولاً از چه شیوه ی طنز استفاده می کنند؟

8- در عبارت «و توای بهارآرزوهای من، درشکوفه ها گردش می کنی ودریادها میگذری»چه عاملی سبب تأثیرگذاری بیشتر عبارت شده است؟

9-درباره ی عبارت « زمین به بهار نشست» یک بند ادبی بنویسید.

ب_املاو بیاموزیم(3نمره)

1- شکل درست واژه ی  داخل کمانک را در عبارت «این کاراز(اثات،اساس) خراب است.» انتخاب کنید.

چرا آوردن واژه ی «بی تردید» در جمله ی «بی تردید آب دریاها بخار می شود.» نامناسب است؟ 

3- کدام یک از کلمات مقابل از نظر املایی نامطابق است؟ چرا؟ خواهر- تنازع- انتقال

4- املای کدام گروه از واژه ها درست است؟

طلل و خرابه – مصابه و مانند – اطراق و توقف

تهجر و غرور – نقض پیمان – ترقی و انتصاب

5- تلفّظ کدام دسته از کلمات زیر درست تر است؟

الف- حِماسه، نُخست                ب- حَماسه، نَخست

6- نوع فرآیند واجی واژه های زیر را بنویسید.

الف- اجراء ← اجرا                  ب- خِ یابان= خی یابان/ خیابان

پ- دستور (8نمره)

1- نوع تکواژهای آزاد واژه های «آفریدگار» و «نمناک» را بنویسید.

2- عبارت «هوا گرگ و میش بود که دوباره برگشتم.» چند تکواژ دارد؟

3- الف- هسته ی گروه اسمی عبارت « زمان که بخشنده بود، موهبت های خویش را تباه می سازد.» را مشخص کنید.

ب- این عبارت چند واژه دارد؟

4- در جمله ی «رفته بودم که او را ببینم اما نتوانستم.» کدام بخش حذف شده است؟ این حذف به چه قرینه ای است؟

5- فعل جمله ی « دوستان من آمدند» را گذرا کنید.

6- با ذکر علت بنویسید کدام گزینه ، شاخص ندارد؟

الف- آقای طباطبایی                         ب- علامه علی اکبر دهخدا

ج- دکتر عبدالحسین زرین کوب           د- خواجه شمس الدین محمد

7- در جمله ی زیر، کدام واژه نقش تبعی دارد؟ این واژه تابع چه نقشی است؟

« مردم وحشت زده، سراسیمه و سرگردانند.»

8- با توجه به عبارت زیر به سوألات پاسخ دهید:

من زندگانی را در چادر و با شیهه ی اسب آغاز کردم ، در چهار سالگی پشت قاش زین نشستم. چیزی نگذشت که تفگ خفیف به دستم دادند. تا ده سالگی حتی یک شب هم در شهر به سر نبردم.   

الف) چرا فعل «آغاز کردم» مرکب است؟

ب) هر یک از جمله های مشخص شده چند جزئی و گذرا به چه هستند؟

ج) فعل مشخص شده از نظر ساختمان چه نوع فعلی است؟

9- برای ترکیب «لبه دیوار باغ» نمودار رسم کنید.

10- نام اجزای سازنده «تأسف انگیز» و «خود پسند» را بنویسید.

11- ساختمان دستوری همه گزینه ها جز گزینه .............. همگون است.

الف) افت و خیز             ب) بند و بست            

ج) پرس و جو             د) گیر و دار

12- هر یک از واژه های مشخص شده در جمله «علاقه ی او را به نقاشی می ستاییم.» چه نقشی دارد؟

ت- زبان شناسی (4 نمره)

1- الگوی هجایی واژه «ریخت» را بنویسید.

2- به چه دلیل تولید واحد زبانی «بلند آسمان این» در زبان معیار غیر ممکن است؟

3- آهنگ جمله «آیا به نمایشگاه کتاب رفتی؟» چگونه است؟

4- در هر یک از واژه های مشخص شده جمله زیر تکیه روی کدام هجا است؟

«شنیدن این صدا، گوش شنوا ، قلبی صاف و روانی روشن می خواهد.»

5- واژه «نهاجا» با کدام یک از شیوه های ساخت واژه های جدید ساخته شده است؟

6- در عبارت زیر کدام واژه در گذر زمان به کلی از زبان امروز حذف شده است؟

«حسنک پیدا آمد، دستاری سخت پاکیزه و موی سر پوشیده کرده ، اندک مایه پیدا می بود.»

7- در نمونه های زیر کدام یک از چهار نقش زبان مطرح می باشد؟

الف) مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو

                  یادم از کشته خویش آمد و هنگام درو

ب) اسامی پذیرفته شدگان دانشگاه ماه آینده اعلام می شود.